Wat de oorlog in Oekraïne ons heeft laten zien, is dat soldaten en uitrusting zonder enige vorm van camouflage gemakkelijk te herkennen en te vernietigen zijn. Het internet wordt overspoeld met grafische beelden van drones die explosieven droppen op individuele soldaten of groepen. Hetzelfde geldt voor voertuigen die zich proberen te verbergen in beboste gebieden. Ze worden vernietigd door op afstand bediende suicidedrones of aangevallen door artillerie met een groot bereik en hoge precisie. Er is gewoon geen manier om te ontsnappen. Maar er is iets dat ze allemaal verbind: geen camouflage.
De kunst van camouflage
Dus hoe kun je overleven op het moderne slagveld? De kunst van camouflage lijkt verloren voor de Russische troepen. Dat is vreemd, want camouflage is een kunst die al heel lang bestaat. Tijdens oefeningen die we in de loop der jaren hebben bezocht, hebben we sporadische pogingen tot camouflage gezien. Zoals Basis camouflagenetten over voertuigen. En natuurlijk heeft het uniform van de soldaten zelf een camoprint en is het beschermd tegen Nabij Infrarood (NIR). Maar verder dan dat gaat het niet.
Het lijkt erop dat camouflage zijn aantrekkingskracht heeft verloren. Misschien denkt het moderne leger dat het nauwelijks nog nodig is, terwijl ze zelf middelen inzetten om de vijand te spotten met het uiteindelijke doel om hem te vernietigen. Investeringen in camouflagetechnologie staan niet bovenaan de aanschafladder. En goede, effectieve camouflage is wat soldaten en dure en moeilijk te vervangen uitrusting op het slagveld kan sparen.
Camouflagenetten bestaan al heel lang. Ze zijn geëvolueerd van het simpelweg printen van een camouflagepatroon op een groot stuk stof, via het versnijden van de stof zelf om op bladmotieven te lijken, tot de zeer geavanceerde mutispectrum camouflagenetten die vandaag de dag verkrijgbaar zijn. Tenminste, als we ze zien (woordspeling bedoeld).
Bedrijven
Er zijn verschillende bedrijven die camouflagematerialen produceren, hoewel niet allemaal met hetzelfde niveau van bescherming tegen detectie. Bedrijven die ons in deze niche te binnen schieten zijn het Zweedse Saab, het Israëlische Fibrotex en de relatieve nieuwkomer Ghosthood uit Duitsland. In deze aflevering bekijken we een van deze drie fabrikanten.
Saab is waarschijnlijk het meest geavanceerde bedrijf dat zeer geavanceerde camouflagematerialen maakt. Saab is hier al sinds de 60-jaren mee bezig en verwerkt de lessen van de oorlog in Oekraïne. Hun doel is het minimaliseren van de detectie van soldaten, voertuigen en objecten om hun overlevingskansen op het slagveld te vergroten. Een van de dingen waar Saab achter is gekomen, is dat meer dan 80% van de slachtoffers komt van langeafstandsvuur met behulp van sensoren. Een gedetecteerd doelwit wordt binnen enkele minuten aangevallen worden. Het gebruik van kunstmatige intelligentie versnelt de fusie en evaluatie van sensoren en dus de aanvalstijd aanzienlijk. Het gebruik van UAV’s, loitermunitie en FPV-drones door beide partijen in het conflict heeft de aard van oorlogsvoering veranderd.
Bezoek
Enige tijd geleden kregen we de kans om de Saab Barracuda fabriek in Zweden te bezoeken om alles te zien en te horen over de producten en hun ontwikkeling. Hoewel veel van het productieproces en de materialen geheim zijn, is de reden achter de producten eenvoudig. “De vijand voor meerdere dilemma’s plaatsen is het motto”, zegt Niklas Ålund, directeur strategie en bedrijfsontwikkeling bij Saab Barracuda. “Je eigen acties en initiatief moeten verborgen en onduidelijk zijn, terwijl je tegelijkertijd valse manoeuvres en lokvogels moet gebruiken om de vijand te verleiden tot verkeerde beslissingen en nutteloze acties om het initiatief te behouden en te winnen. Misleiding is een cognitief vermogen dat het tij van de strijd verandert.”
Camouflagesystemen
Laten we eens kijken naar een tank zoals de Leopard 2 of Abrams. De massa van deze voertuigen is enorm. Ze produceren veel warmte van de motor en omdat ze niet zijn gebouwd voor stealth, hebben ze een enorme radardoorsnede wanneer ze worden gedetecteerd door een moderne synthetic aperture radar. Saab stelt dat door gebruik te maken van hun Ultra-Lightweight Camouflage System (ULCAS) en dit te combineren met het Mobile Camouflage System (MCS) van het bedrijf, de radardoorsnede met 90 procent wordt verminderd. En het bedrijf beweert dat de Barracuda-systemen de signatuur over het hele spectrum al met 80 tot 90 procent kunnen verminderen en het meest effectief zijn als ze samen worden gebruikt.
ULCAS is het systeem dat in feite lijkt op een standaard camouflagenet, hoewel het veel meer is. Het is het meest geschikt voor statische objecten en beschermt tegen multispectrum sensoren. Het heeft ook een frequentie selectief oppervlak zodat je radio’s en GPS kunt gebruiken terwijl je onder dekking bent. MCS wordt altijd op maat gemaakt voor een specifiek type uitrusting, of het nu een MBT, vrachtwagen of voertuig is. Het kan op dat voertuig worden gemonteerd en blijven zitten zonder de operaties te hinderen. Naast alle multispectrale mogelijkheden vermindert MCS ook de detectie onderweg, verlaagt het de binnentemperatuur in het voertuig en voorkomt het stof.
Warmte
Het gebruiksgemak maakt dat ze onder alle weersomstandigheden en in alle omgevingen kunnen worden gebruikt. Naast het gebruik van de juiste kleuren om niet op te vallen, is warmte ook een belangrijk element om je voor de vijand te verbergen, vooral in arctische omstandigheden. Hier zijn de extreme omstandigheden, zoals storm en kou, zeer uitdagend. Het enorme verschil in temperatuur tussen de omgeving en soldaten en uitrusting moet worden gecompenseerd. Saab zegt dat hun gespecialiseerde Arctic Net alleen al temperatuurverschillen van min 40 tot plus 70 graden Celsius aankan zonder aan effectiviteit in te boeten. Het lichte gewicht van 250 gram per vierkante meter is een bonus.
Soldaatsysteem
Als we naar de individuele soldaten kijken, verandert het spel. Sluipschutters staan vooral bekend om hun camouflage-methoden, maar met een ghilliesuit alleen kom je er tegenwoordig niet meer. Niet met alle geavanceerde sensoren op het slagveld. Maar bij normale operaties kan een enkele gedetecteerde soldaat een hele eenheid in gevaar brengen door de locatie te verraden. Saab ontwikkelde het Saab Barracuda Soldier System, een lichtgewicht thermisch net dat gedragen kan worden als een poncho en slechts één kilogram weegt. Volgens Saab biedt het soldaten ongeëvenaarde bescherming tegen thermische sensoren die geïntegreerd zijn in moderne wapensystemen, voertuigen, drones en vliegtuigen. Het is geen duur, hoog geïntegreerd beschermpak voor constant gebruik, maar een veelzijdige en eenvoudige oplossing om altijd bij de hand te hebben wanneer dat nodig is, aldus het bedrijf. Het is omkeerbaar met verschillende patronen, één voor overdag en één voor ’s nachts. Overdag beschermt het patroon tegen visuele, NIR- en thermaal-sensoren, terwijl de andere kant ideaal is voor ’s nachts om het achtergrondcontrast te verbeteren.
Interoperabiliteit
Op het moderne slagveld, met zijn overvloed aan sensoren, vindt Saab interoperabiliteit het belangrijkst. Niet alleen binnen een camouflagesysteem, maar ook binnen de NAVO. Camouflage is het beheer van zichtbaarheid geworden, visueel, in de warmte of in elk spectrum. De integratie van verschillende systemen en apparatuur is een uitdaging en een groot risico voor het effectief omgaan met zichtbaarheid. Niklas Ålund: “In tijden waarin militaire budgetten stijgen, en de lijst van noodzakelijke aankopen lang is, draagt interoperabiliteit van systemen ook bij aan aanzienlijke kostenbesparingen. Alle producten van Saab zijn compatibel met elkaar. Hierdoor kan snel worden ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen en bestaande systemen kunnen worden bijgewerkt.”
Kennis
Er is één ding dat Saab een enorm voordeel geeft ten opzichte van zijn concurrenten. Saab maakt ook sensoren en radarsystemen. Het heeft de technologie die hun camouflage-systemen proberen te verslaan. Het heeft alle kennis in huis om de Saab Barracuda systemen voor tegendetectie te testen, ontwikkelen en perfectioneren. En het deelt die kennis met zijn klanten via de Barracuda Academy. Hier leren ze hoe ze de camouflage kunnen optimaliseren met behulp van hun eigen zichtbaarheidsanalyse. Als klanten begrijpen hoe zichtbaarheden met elkaar reageren en hoe ze de sensoren van de vijand beïnvloeden, kunnen ze het volledige potentieel van de systemen benutten.
De beschikbaarheid van moderne camouflagesystemen en de kennis over hoe ze soldaten, uitrusting en operaties kunnen redden, is belangrijk. Met de dreiging van een conflict is het niet genoeg om alleen maar meer aan wapensystemen uit te geven. Er moet ook geld worden uitgegeven aan uitrusting om deze systemen op het slagveld in leven te houden. Camouflage staat misschien niet bovenaan het lijstje van inkoopbureaus, maar dat zou wel moeten.
Meer over de producten van Saab op deze website: https://www.dutchdefencepress.com/?s=saab
Meer over de verschillende Barracuda systemen van Saab vindt je hier: https://www.saab.com/products/product-search#2289_cat1__cat2__q_barracuda_ocat1_
Leave a Reply