NLMARSOF ‘Het beste van drie werelden in een eenheid’

Met stille trom heeft Nederland er sinds deze zomer er een nieuwe eenheid voor speciale operaties bij, NLMARSOF. Deze Netherlands Maritime Special Operations Forces is de samenvoeging van alle speciale eenheden binnen het Korps Mariniers. Op 8 juli 2013 was er het zogenaamde klapmoment bij de Koninklijke Marine waarbij de nieuwe organisatiestructuur van kracht werd. Ook het gehele Korps Mariniers heeft een nieuwe organisatie gekregen. De speciale eenheden van de KMARNS zijn daar in mee gegaan en vallen nu voor het eerst onder een gezamenlijke commandant. Om dat feit extra te benadrukken hield NLMARSOF na de zomervakantie nog een Standup Ceremony in aanwezigheid van de Amerikaanse Vice Admiral Sean Pybus, Commander, NATO Special Operations Forces Headquarters (NSHQ).

Als organisatie is NLMARSOF nieuw maar de onderliggende eenheden draaien al jaren in de SOF gemeenschap mee. Achter de schermen werd er al een aantal jaren gewerkt aan het samenvoegen van die eenheden, te beginnen bij de opleiding. Dutch Defence Press had een gesprek met de kersverse commandant van NLMARSOF, de luitenant-kolonel der mariniers Jan Hut.

Zoals gesteld zijn met deze laatste reorganisatie alle SOF eenheden van het Korps Mariniers samengebracht in één eenheid. De grootste wijziging is de toevoeging van een dedicated SOF Support Group binnen NLMARSOF. Binnen het hele KMARNS wordt de logistiek nu bij de eenheden geplaatst en dus ook bij NLMARSOF. De nieuwe organisatie maakt ook dat de eenheden andere benamingen krijgen. Compagnieën heten nu Squadrons en dus heeft NLMARSOF naast de SOFSG drie squadrons. T-Squadron is verantwoordelijk voor alle opleidingen, vanaf de Aptitude (de drie-weekse toelatings test) tot de operationele opleidingen. M-Squadron is de nieuwe naam voor de UIM en is verantwoordelijk voor de contra-terreurinzet binnen de landsgrenzen. Elk team van M-Squadron heeft een eigen specialisatie. Zo is er onder andere een duikteam en een breach-team. Die laatste is gespecialiseerd in het vrijmaken van toegangen in allerlei objecten. C-Squadron is het nieuwe thuis voor de Mountainleaders (ML) en de kikvorsmannen (KVM) en verantwoordelijk voor operaties in het buitenland. Binnen deze teams heeft elke operator een individuele specialisatie. Je bent daar SOF-medic, sniper, demolitie expert (demspec) of communicatie expert (comspec). Binnen NLMARSOF werken de operators in teams van zes man. “Dat heeft geen speciale betekenis, deze teamgrootte werkt voor ons”, vertelt Hut.

Gevraagd naar de aanleiding voor de samenvoeging vertelt de commandant dat SOF operaties uit het verleden waarbij de verschillende specialiteiten echt moesten samenwerken de directe aanleiding waren voor verdergaande samenwerking tussen de drie capaciteiten. Toch duurde het nog enige jaren voordat het werkverband MARSOF ging lopen. “Er liepen allerlei initiatieven voor het samenbrengen van de MSO (Maritime Special Operations, ML en KVM) en de UIM. Met de beleidsbrief van april 2011 en de daaruit voortvloeiende reorganisatie werden alle lopende plannen onder één dak gebracht. Allereerst is er een uniforme MSOF opleiding gestart voor iedereen die graag wil dienen bij een van de drie eenheden binnen NLMARSOF”, aldus de overste. “De lange Afghanistan missie heeft ons geleerd dat we langer moeten kunnen volhouden. Daarvoor hebben we veel teams nodig.”

Operator bij NLMARSOF ben je niet de rest van je marinierscarriëre. “Uitwisseling tussen ons en de andere eenheden van het Korps, maar ook de DSI (Dienst Speciale Interventies van de politie) is belangrijk. Dat is voor beide kanten goed, zowel voor de eenheden als de mannen zelf. Leidinggeven hier is relatief makkelijk met al die gelijkgezinde kerels. In uitwisselingsprogramma’s kunnen ze laten zien dat ze het onder alle omstandigheden kunnen”, vertelt Hut verder.
De reorganisatie van het Korps Mariniers omhelst het omzetten naar het MARSOC concept. Alle operationele eenheden zullen worden getraind in het Maritime Special Operations Capable concept. Op dit moment is er nog maar een enkele compagnie MARSOC gecertificeerd. Dat houdt in dat alle eenheden op een bepaald niveau zitten waarbij ze ondersteunend aan NLMARSOF en andere SOF eenheden kunnen opereren.
De overste legt uit: “In de nieuwe opwerk-systematiek volgt elk Raiding-Squadron (voorheen compagnie) een opwerktraject van een jaar, te beginnen met de individuele skills en specialisatie. Daarna volgt het Squadron een amfibische-, berg- en winter training om af te sluiten met een 14 weken durend SOC programma. Enkele van die 14 weken worden samen met teams van NLMARSOF uitgevoerd. Het Squadron is dan twee jaar SOC-gecertificeerd.” Elke drie jaar begint voor een Squadron het hele traject opnieuw met de instroom van nieuwe mariniers.
Hoe belangrijk dat SOC-programma is duidt Jan aan de hand van de Enhanced Boarding Elements. “Deze bestaan naast zes operators van NLMARSOF uit acht SOC-opgeleide mariniers en een beetje staf.” Deze EBE’s opereren vanaf marine schepen in bijvoorbeeld de anti-piraterij missies.
“Vulling van de eenheid heeft voor mij prioriteit”, vertelt Hut. “Ik heb goede hoop dat het SOC programma van het Korps Mariniers goed is voor de vulling en zich meer mariniers aanmelden voor een functie als operator binnen NLMARSOF. Zo krijgen we vulling van onderaf en dat is goed voor de doorstroom.”

Om operator te worden bij NLMARSOF moet de marinier eerst een bijna jaar lang traject afleggen dat begint in augustus met de selectieweken, de zogenaamde Aptitude en via de MSOF opleiding eindigt met de NIO (Nationale Interventie Opleiding). Ondanks dat de kandidaten aan het einde van de MSOF kunnen aangeven of ze naar de ML, KVM of Contra Terreur willen, volgen ze allemaal eerst nog de NIO. De operators die naar M-Squadron gaan zijn daarna klaar om daar in de teams in te stromen. De overige operators volgen eerst nog de gespecialiseerde opleiding voor ML of KVM voordat ze naar C-Squadron gaan. “We hebben afspraken met Justitie over hoeveel teams we beschikbaar moeten hebben in hoeveel tijd voor de binnenlandse contra-terreur rol. Door iedereen eerst de NIO te laten doen kunnen we putten uit veel meer teams als dat nodig is. Als het echt nodig is kunnen teams dus elkaars CT-taken overnemen. Zo blijven we ook veel flexibeler voor inzet in het buitenland”, vervolgt de commandant zijn verhaal. “Voor buitenlandse operaties zal er een MSOTU (Maritime Special Operations Task Unit) worden gevormd. De opdracht bepaald immers de grootte van de eenheid.”

Over (internationale) samenwerking laat de commandant niet veel los behalve dat C-Squadron veel contacten heeft met de Scandinavische landen en Duitsland en het Korps Commandotroepen van de Koninklijke Landmacht. M-Squadron werkt samen met de DSI, de BSB (Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten van de Koninklijke Marechaussee) en diverse landen in Europa. “We moeten met speciale eenheden van onze bondgenoten langdurige relaties aangaan. SOF eenheden opereren immers altijd aan de voorkant van conflicten”, aldus Hut.
Over een gezamenlijk Nederlandse Special Operations Command heeft de overste ook wel ideeën. “Daar zijn al mensen over aan het nadenken. De vraag is wat is het juiste model. Heel veel landen hebben evenzovele modellen. Er is dus niet één waarheid als het gaat om verregaande samenwerking onder één commando.”

“Iedere marinier moet willen dienen bij NLMARSOF. Wij hebben het beste van drie werelden in één eenheid. Top in klimmen, top in duiken en top in CT. En dat alles in één wereld”, sluit de commandant van Nederlands jongste Special Operations Forces eenheid af.

Biografie

Jan Hut studeerde in 1989 af aan het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) en haalde vrijwel meteen daarna zijn groene baret door de commando opleiding bij het Korps Commandotroepen te voltooien. De weg naar een succesvolle carriëre in special operations was ingeslagen. Bij het Korps Mariniers volgde hij de loodzware opleiding tot Mountain Leader (ML) en werd pelotonscommandant van het verkenningspeloton (verkpel). In deze periode gaat de jonge officier op uitzending naar Cambodja.
Er volgde een uitwisseling van drie jaar in de Verenigde Staten bij het 8th Marine Regiment, 2nd Marine Division in Camp Lejeune. Een behoorlijke afwisseling was de functie van adjudant van drie Ministers van Defensie, namelijk Korthals, De Grave en Kamp. Jan keerde terug in het operationele veld als compagniescommandant van de 11e infanteriecompagnie. Deze compagnie had optreden in de bergen en arctic als specialisatie en is para-inzetbaar dus de ML-ervaring van Jan kwam goed van pas. Na operationeel komt vaak bureauwerk en scholing. Na de Hogere Defensie Vorming gaat Jan aan de slag bij het Bureau Management Development van de KMARNS. De laatste vier jaar was Jan commandant van de Unit Interventie Mariniers (UIM), de contra-terreur eenheid van het Korps Mariniers die werk in opdracht van de Minister van Justitie. Vanuit deze functie werd hij aangewezen vorm te geven aan de reorganisatie van de Operationele Eenheden van het Korps mariniers.

Gerard van Oosbree