Made in Germany – Elbit Systems Deutschland

De ontwikkelingen op het gebied van informatiegestuurd optreden (IGO) en het gebruik van Software Defined Radio’s (SDR) staan niet stil. Elbit Systems Deutschland (ES DE) staat in het midden daarvan. Dat werd duidelijk toen wij onlangs de hoofdvestiging in het Duitse Ulm bezochten om te praten over de laatste ontwikkelingen.

Elbit Systems Deutschland heeft een lange historie. Oorspronkelijk opgericht in 1903 als het iconische Telefunken, heeft het in haar meer dan honderd jarig bestaan diverse overnames doorstaan met de daarbij behorende naamswijzigingen. In 2004 kreeg het bedrijf de naam Telefunken terug, als onderdeel van de Israëlische radioproducent Tadiran. Door het opgaan van Tadiran in Elbit Systems viel Telefunken RACOMS, zoals het toen bekend stond, sinds 2007 onder Elbit’s C4I en Cyber divisie. Managing Director Thomas Nützel veranderde de naam van het bedrijf in 2020: “Het was daarbij belangrijk dat wij de Duitse identiteit zouden behouden. Duitsland staat tenslotte voor kwaliteit en degelijkheid. Vandaar dat wij ook gekozen hebben voor Elbit Systems Deutschland als naam en niet bijvoorbeeld Elbit Systems Germany.”, legt Nützel uit. “Duitsland is voor ons een belangrijke afzetmarkt en wij zijn binnen Elbit Systems een van de competentiecentra voor radiocommunicatie, in het bijzonder voor HF.”

“Elbit Systems Deutschland is echt een zelfstandig Duits bedrijf”, legt Chief Technology Officer Jürgen Escher uit. “Wij ontwikkelen en bouwen hier systemen voor radiocommunicatie en electro-optische apparatuur. Alle technologie die wij hier ontwikkelen kan dus niet zomaar gedeeld worden met andere vestigingen van Elbit Systems buiten Duitsland of het moederbedrijf in Israël. Daar zijn exportvergunningen voor nodig. Daar zijn wij heel transparant en ook strikt in. ‘Made in Germany’ is dan ook echt dat.”

High Frequency

Naast het feit dat ES DE kan putten uit de bredere portfolio van het moederbedrijf (onbemande systemen, cyber etc) werkt de Duitse dochteronderneming op dit moment aan de volgende generatie HF/VHF-radio’s. Daarbij brengen ze HF ook binnen het SDR domein. “De digitale wideband HRM 9000 familie is volledig modulair ontwikkeld met als hart de HRU 9000 transceiver”, vertelt Jürgen. Die kan als manpack met 30 W zendvermogen met een eigen accu, maar ook als voertuig- of commandopostsysteem met 125 W of 400 W zendvermogen worden ingezet. “Met de speciale display technologie kan de radio ook met nachtzichtapparatuur worden afgelezen en bediend”.

“HRM 9000 heeft enorme voordelen voor de HF-gebruiker”, legt Jürgen uit. “Voor de nieuwe direct-sampling-ontvanger hebben we ‘Staring-ALE’ ontwikkeld. ALE staat hierbij voor Automatic Link Establishment. Die luistert gelijktijdig naar alle “frequencies of interest” en kiest de beste. Het opbouwen van de verbinding duurt hierdoor bijzonder kort. Er wordt immers niet meer gescand zoals voorheen gebruikelijk was.”

HRM9000 is compatibel met oudere HF systemen zoals de HRM7400 waarvoor ES DE recent een contract van de Bundeswehr ontving om een verdere golfvorm upgrade te introduceren. Ook connectiviteit met Elbit’s E-LynX HF/VHF/UHF software defined radio familie wordt gegarandeerd. 

Best-in-class met multi-channel full-duplex

Ook op het gebied van VHF/UHF-radio’s heeft ES DE grote stappen gezet. De zelfsynchroniserende E-LynX multi-band multi-waveform radiofamilie is nu ook voorzien van meerkanaals full-duplex technologie. Jürgen legt uit: “Met een multi-channel radio kunnen we nu met een veelvoud aan kanalen tegelijk ontvangen zonder dat de prestaties achteruitgaan. Wij zijn erg trots op deze prestatie. Dit draagt er nl. aan bij dat naast SWAP (Size, Weight and Power) factoren E-LynX een best-in-class product is. Normaal gesproken worden de zwakste kanalen verdrongen door sterkere ontvangstsignalen. Daar lag de grote uitdaging. Met de ontwikkeling van onze afstembare filters gebeurt dat dus niet meer. En dat we daardoor met diverse kanalen tegelijk en zelfs verschillende golfvormen kunnen ontvangen is een uitzonderlijke prestatie. Met alle eisen die daar voor wat betreft selectiviteit en dynamisch bereik bijhoren.” Dit betreft resp. het vermogen om ongewenste signalen te dempen, het verschil tussen het zwakste signaal dat ontvangen kan worden en het sterkste signaal dat binnenkomt.

De ontwikkeling door Elbit van Self-Interference Cancellation (SIC) technologie, dat zowel digitale als analoge kanaalfiltering gebruikt, staat daadwerkelijk full-duplex gebruik toe. Zo kan er op een kanaal gesproken worden en op hetzelfde moment geluisterd worden over meerdere kanalen. Iedereen die met radio’s werkt kent het half-duplex fenomeen wel, als de ontvangst stopt omdat er gezonden wordt. Met full-duplex is dat dus verleden tijd.

Multi-hop MANET

Bij de Landmacht wordt in het kader van VOSS (Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem) op dit moment de Elbit PNR 1000 Soldier Radio uitgerold. Deze UHF radio behoort ook tot de E-LynX familie. “Onze radio’s worden in Israël gebouwd maar ES DE is betrokken bij de ontwikkeling en testen van de software. Wij blijven de radio’s en golfvormen constant verbeteren”, verteld Jürgen. “De PNR 1000 heeft een groot bereik door de MANET (Mobile Ad-hoc Networking) mogelijkheid. Daarbij wordt het signaal van een zendende radio door andere radio’s in het netwerk ontvangen en automatisch gerelayeerd naar de ontvanger indien de afstand te groot is voor directe verbinding. Dat kan via meerdere tussenstations. Wij noemen dat multi-hop concurrent flooding MANET”. Dat geldt niet alleen voor spraak maar ook voor data en video.

Een ander groot voordeel van deze radio’s is de mogelijkheid tot het instellen van zogenoemde voice-groups. “Verschillende voice-groups, maximaal acht, kunnen gebruik maken van dezelfde golfvorm en frequentie. Daardoor kunnen de schaarse frequenties optimaal worden benut”, legt Jürgen uit. “Door het volledige potentieel van de radio te benutten kun je daarmee ook prima in vredestijd oefenen”.

Efficiënt gebruik

De radio’s die defensie gebruikt zenden niet op speciale, eigen frequenties. Ook civiele partijen gebruiken in toenemende mate deze vrijgegeven frequenties. Defensie zal dus bij een oefening de gewenste frequenties moeten aanvragen bij het Agentschap Telecom. Daarbij kan het voorkomen dat niet alle aanvragen worden ingewilligd. Het is echt wie het eerste komt… Dit onderstreept het belang van een efficiënt gebruik van het elektromagnetisch spectrum. In crisistijd zullen de civiele gebruikers worden geweerd van de frequenties en is er een kleiner probleem. Maar ook dan zijn er uitdagingen waarbij het hanteren van meerdere voice-groups soelaas biedt.

In de vestiging van Elbit Systems Deutschland werd het gebruik van meerdere voice-groups, multi-hop MANET en tal van andere mogelijkheden gedemonstreerd middels testopstellingen. ES DE gebruikt die opstellingen continue voor het verbeteren van hun systemen en het oplossen van problemen die door gebruikers worden geconstateerd. Met een speciaal uitgeruste bus kan ES DE zelf op locatie bij klanten de netwerken monitoren en feedback geven. Ze gebruiken daarbij speciale monitoring software die grafisch kan laten zien wat er real-time gebeurt. Zo kunnen gebruikers zien of bijvoorbeeld een slechte of uitgevallen verbinding een door de apparatuur ingegeven beperking is of een invloed van buitenaf zoals bijv. bebouwing.

Orderportefeuille

Tijdens het bezoek werd het duidelijk dat Elbit Systems Deutschland serieus werk maakt van hun communicatieapparatuur en software. En dat niet alleen. In Ulm wordt ook gewerkt aan nachtzichtapparatuur en andere optische systemen zoals warmtebeeldkijkers. De eigen orderportefeuille is dan ook goed gevuld. ES DE levert de PNR 1000 in grote getallen aan het Duitse leger. Onlangs heeft het ook de order gewonnen van de Hongaarse landmacht om alle tactische radiosystemen te leveren voor het mobiele domein ⁽¹⁾ . Vermeldenswaardig is eveneens het feit dat de tactische datalinks (Link 11, 22) van het bedrijf standaarduitrusting zijn aan boord van de schepen van de Duitse en andere marines. Ook levert Elbit Systems Deutschland HF communicatiesystemen voor diverse helikopters van de Bundeswehr.

Langs deze weg wil ik de mensen van Elbit Systems Deutschland bedanken voor de gastvrijheid en de openheid, in het bijzonder Thomas Nützel, Jürgen Escher en Iris Burgert.

In september vorig jaar schreven wij reeds een eerder artikel over informatiegestuurd optreden en het gebruik van Software Defined Radio’s: https://www.dutchdefencepress.com/informatiegestuurd-optreden-een-software-defined-radio-maakt-het-mogelijk/
(1) bron: https://honvedelem.hu/hirek/a-katona-maga-az-alapkepesseg.html

Gerard van Oosbree