Een lang gekoesterde wens binnen de KL gaat eindelijk in vervulling. Sinds mensenheugenis, en zolang als er legers bestaan, bestaat er de behoefte om deze op elk niveau zo realistisch mogelijk voor te bereiden op hun taak. Reeds kort aangekaart in het ‘OTCMan gaat voor goud’ artikel, zal DDP u nu meer in detail op de hoogte brengen van twee uiterst geavanceerde simulatiesystemen. Namelijk het Mobile Combat Training Center (MCTC) en het Tactische Indoor Simulatiesysteem (TACTIS). Deze zullen in de nabije toekomst deel gaan uitmaken van een pakket geavanceerde onderwijsleermiddelen dat de Gevechts Training School (GTS) van het OTCMan tot zijn beschikking krijgt voor het opleiden van de individuele gevechtssoldaat en het trainen van de gevechtseenheid. De instructiegroepen van de GTS zullen dan zorg dragen voor onder meer het ontwikkelen van scenario’s voor zowel MCTC als TACTIS; zullen optreden als schietinstructeur bij de uitvoering van schiettechnische opleiding en training vanaf niveau 1 (individueel) tot en met niveau 3 (peloton) in TACTIS; optreden als ‘observer/trainer’ (O/T’er) en/of als ‘role?player/analist’ tijdens de uitvoering van een scenario tot niveau 4 (compagnie/eskadron/team), met zowel MCTC als TACTIS.

MCTC: Het MCTC, een tactische outdoor trainingssysteem, is reeds aangeschaft (op 20 juni 2000 is de bestelorder, met een totale waarde van 200 miljoen gulden geplaatst) en wordt geleverd door SAAB Training Systems AB uit Zweden. Vanaf het derde kwartaal 2001, tot midden 2002 zullen de eerste duel-simulatoren van het type BT-46 de KL binnendruppelen, en uiteindelijk moet het complete MCTC in december 2002 er staan. Er kunnen dan drie eenheden van maximaal teamgrootte mee worden uitgerust, en realistisch geïnstrumenteerd trainen. Vanaf die datum start ook het logistieke en operationele support met een looptijd van 15 jaar. Wat inhoud dat SAAB zorg draagt voor o.a. alle onderhoud en reparaties, het op en afbouwen van het CMTC, het netwerk management en beheer van het totale systeem. Alleen die functies waar militaire kennis noodzakelijk is, worden bezet door militairen. De versie die de KL aanschaft is een doorontwikkeling (dus nieuwste generatie) van reeds bestaande systemen die met succes gebruikt worden door o.a. het Duitse en Zweedse leger. Zo zijn de technologische mogelijkheden in de software – die deels geleverd gaat worden door Cap Gemini als onderleverancier – en hardware van het systeem vele malen uitgebreider dan het huidige MILES en vergelijkbare systemen die in gebruik zijn op o.a. het Combat Maneuver Training Centre van het Amerikaanse leger in Hohenfels. Het MCTC is volledig opgeslagen en geïnstalleerd in uitschuifbare ‘klimaat gecontroleerde’ containers op wissellaad-systemen. Dus toepasbaar op elk willekeurig groot oefenterrein naar keuze in Europa. Het is een add-on systeem, waarbij de eenheid gebruikt maakt van zijn eigen wapens, systemen en voertuigen. Daar worden dan laserpuls genererende modules, sensors en detectoren aan toegevoegd. Ook wordt ieder individu in combinatie met zijn/haar ID smartcard en wapensysteem of voertuig tijdens uitgifte van de simulator uitrusting (voorzien van een chip met unieke code) door de computer aan elkaar gekoppeld. Dit gebeurt zodra de militair zijn spullen ophaalt en langs een detectiepoort beweegt. Daar komt nog eens bij dat iedereen en elk voertuig dat zich in ‘De Box’ (het gevechtsveld) bevindt is uitgerust met een GPS navigatiesysteem, zodat ‘exercise control’ (EXCON) op ieder moment precies weet – tot op de meter – waar elke O/T’er, speler en voertuig uithangt.

Enkele technische hoogstandjes die het MCTC zo realistisch maakt t.o.v. huidige systemen is de mogelijkheid om met verschillende soorten munitie te schieten. Hierdoor zullen o.a. tankbemanningen alert moeten zijn of ze ‘holle lading’ dan wel ‘kinetische energie’ munitie kiezen om het doel uit te schakelen. Slimme software – die in de uiterst precieze sensors van de duel-simulator is ingebakken – bepaalt de inslag en in hoeverre een voertuig/individu is uitge­schakeld. Hierdoor is het systeem in staat een onderscheid te maken tussen een voltreffer en een schampschot. Deze ‘wetmatigheid’ geldt ook voor de individuele militair, die met een torso/harnas – waarop laser detectors/sensors, een batterij, een GPS-ontvanger, een mini Personal Computer/data-radio (vergelijkbaar met een GSM telefoon) en luidsprekertjes zijn bevestigd – is uitgerust. Wanneer iemand is getroffen – door een geweerkogel, na een chemisch/biologische aanval of door scherfwerking – zal een lief stemmetje je haarfijn uitleggen wat voor soort verwonding (variërend van een schrammetje tot slagaderlijke bloeding en van buik tot hoofdwond) je precies hebt en wat je status is. Vanaf dat moment gaat gelijk het realistische gewondenspel van start. Beginnende met een groepslid die als ‘Combat Live Safer’ (CLS) is opgeleid en eerste hulp verleent. Via een dataoverdracht sleutel kan de CLS bepaalde commando’s invoeren – die gelijk staan met de adequate hulpverlening bij dat soort verwonding(en) – in het duelsysteem van de speler. Ook moet de gewonde zo snel mogelijk via de juiste procedures afgevoerd worden. Gebeurt dit niet, of niet juist, dan verslechtert zijn/haar toestand met de minuut tot… einde oefening. Is men niet meer in staat tot actie dan wordt automatisch door het systeem de op het wapen gemonteerde laserpuls module uitgeschakeld, hetgeen verder schieten verhinderd. Normalerwijs wordt de lasermodule geactiveerd door een losse flodder af te schieten. Maar sensors in de module registreren tevens – met een voor dat specifieke wapen softwarematig vastgelegde ballistische karakteristieken – de mondingsvlam, het geluid en terugslag. Dit om onbedoelde emissies door het afgaan van andere wapens in de directe na­bijheid van de schutter en/of door bedrog te voorkomen. Het totale gewicht van het persoonlijke torso/harnas en lasermodule bedraagt gezamenlijk ± 2.5 kilo. Zelfs het gasmasker is geïnstrumenteerd, wie het niet tijdig opzet tijdens NBC-drills, is het haasje. Het torso/harnas is voorzien van een batterij met een levensduur van ruim twee jaar. Die in de laserpuls module heeft zelfs een levensduur van drie jaar! Grootverbruikers – zoals GPS-ontvangers en data-radios – worden voorzien van oplaadbare batterijen die ± 200 uur meegaan. Dit betekent een gigantische verbetering in kostenbesparing en milieu. Om nu alle spelers en activiteiten in ‘de box’ de klok rond te kunnen volgen, wordt de simulator compleet met EXCON geleverd. Daar overheen komt een paraplu van een geïnstrumenteerd oefenterrein. Je hebt dus een radio en data bedekkend systeem. EXCON zal bestaan uit een dag/nacht ploeg van analisten, die de ‘After Action Reviews’ (AAR) voorbereiden, Role-Players in de vorm van Genie die hindernissen activeren of opheffen, en Artillerie die vuursteunaanvragen behandelen en indirect vuur afgeven. EXCON is gehuisvest in twee containers, voorzien van een breed scala aan hightech speeltjes, om met uiterste precisie te analyseren wat er goed en wat er fout gaat, en om belangrijke leermomenten vast te leggen. Deze leermomenten worden vervolgens gebruikt door de O/T’ers om achteraf de zwakke en sterke punten van bepaalde acties met de spelers via een AAR door te spreken. Zo’n AAR zal plaatsvinden in twee aan elkaar gekoppelde containers, o.a. met behulp van een soort multi-media presentatie.

Het volledige in containers mobiele CMTC systeem zal bestaan uit: duel-simulatoren (BT-46); communicatiemiddelen; een exercise control (EXCON), waarin oefenleiding, analisten en role-players zitten; after action review (AAR) faciliteiten; een Observer/Trainer (OT) organisatie; firemarkers die o.a. artillerie beschietingen nabootsen; magazijncapaciteit; logistiek en operationeel support.

TACTIS: Het tweede gewenste simulatie leermiddelsysteem TACTIS is nog volop in ontwikkeling, en hoewel dit project zich nog in de verwervingsfase bevindt (dat is Haags jargon voor: er is beslo­ten dit systeem te kopen), ziet het ernaar uit dat ook deze droom werkelijkheid wordt. Een aantal industrieën  hebben reeds offertes ingediend, en na evaluatie hiervan zal de KL een keuze maken wie het systeem gaat leveren. Naar verwach­ting zal begin 2002 een contract zijn afgesloten, en instroming zou dan vanaf begin 2004 mogelijk moe­ten zijn.

TACTIS is globaal in te delen in een aantal compo­nenten: – Simulatoren voor diverse wapensystemen. – Virtuele omgeving. – Computer gegenereerde eenheden (CGF), voor de deelnemers zichtbare wapensystemen en/of personen. CGF vertonen automatisch een intelligent gedrag en zijn tijdens de simulatieoefening door de trai­ningsstaf aan te sturen. – Een data?voicelogger, die alle data van een simulatieoefening opneemt. Dit kan bestaan uit de standen van knoppen, schakelaars en instellingen van alle bemande simulatoren, de richtbeelden, status zoals de voorraadniveau’s en of het voertuig gereed is voor actie, beschadigd of uitgeschakeld. Verder de uitgevoerde handelingen/acties, gesprekken op alle radionetten, intercom en extercomver­bindingen. – AAR faciliteiten en werkplekken voor de trainingsstaf.

Het is een uiterst geavanceerd onderwijsleermid­del dat bestaat uit een netwerk van gekoppelde simulatoren, die tezamen een complete door computers gegenereerde virtuele wereld – die 3000 Km² beslaat – tevoorschijn kan toveren. Hierin zijn zichtbaar te maken: 3D modellen van bebouwingen, voertuigen, uitgestegen perso­neel, helikopters en vliegtuigen; alle denkbare weersomstandigheden en de effecten daarvan bij dag en nacht; speciale effecten zoals rook en vuur, afhankelijk van de weersomstandigheden. In deze virtuele wereld kunnen deelnemende bemanningen in onderling verband gevechtsacties uitvoeren tot op niveau 4, waarin ze kunnen waarnemen (warmtebeeld en helderheidsversterker), bewegen, communiceren en vuren op realistisch optredende tegenstanders, maar kunnen ook afgeleid worden door plotseling overstekend wild, of aanwezigheid van burgers! Tevens zijn de effecten van indirect vuur, van mijnen, hindernissen en een aanval met chemische strijdmid­delen op een realistische wijze te simuleren. Programma’s op de computer maken het mogelijk het verloop van het gevecht te registreren, te analyseren en te evalueren na afloop van een actie via een AAR. Opleidings? en trainingsprogramma’s zullen bestaan uit zorg­vuldig op elkaar afgestemde activiteiten in een logische volgorde. In dit kader past de opleiding en trai­ning in TACTIS zowel in het voor als na traject van de training te velde (niveau 1 tot en met 4).

De in TACTIS opgenomen Simulators Wapensysteem (SW) Leopard 2A6 (die plaats biedt aan de commandant, schutter, lader en bestuur­der) – waarvan er 7 permanent geplaatst zullen worden op het OTCMan. 8 andere zullen in een mobiele uitvoering in twee pelotonssets van ieder 4 simulatoren rouleren tussen de tank­bataljons en de stationaire opstelling op het OTCMan. Alle SW zijn zo realistisch uitgevoerd dat deze niet alleen te gebruiken zijn voor tactische training maar ook voor schiettechnische opleiding en training van individuele bemanningsleden, de bemanning en het tankpeloton. In de toekomst is het mogelijk TAC­TIS uit te breiden met simulatoren van andere typen wapensystemen. Zodra de YPR vervangen is door een nieuw infanterie gevechtsvoertuig en de SW van dit voertuig maakt deel uit van TACTIS, is het systeem te gebruiken voor de schiet­technische opleiding en training van de voertuigcom­mandant, de boordschutter en het pantserinfanterie­peloton.

Ook functionarissen van andere dan tank? en infanterie eenheden, zoals geniepersoneel en artilleriewaarne­mer die bij deze eenheden zijn ingedeeld, kunnen op dit systeem een training krijgen. De SW voor de pantserinfanterie en de waar­nemers zijn in te zetten voor de tactische opleidingen training van bemanningen op niveau 3 en 4. De natuurgetrouwheid van deze simulatoren is afgestemd op het kunnen uitvoeren van de voor het tactisch niveau onmisbare procedures met betrekking tot verplaatsen, waarnemen, doelen bestrijden en commandovoering.

De bemanningen zullen zowel het bereden als het uitgestegen gevecht kunnen beoefenen. Daarom is elke SW voor de pantserinfanterie uitgerust met een bedien­positie ‘uitgestegen optreden’. In totaal zijn er 20 sta­tionaire simulatoren (op het OTCMan) voor de pantserinfanterie voorzien, namelijk: 14x SW voor het wapensysteem YPR?PRI (die plaats biedt aan de voertuigcom­mandant, zijn plaatsvervanger, de boordschutter en de chauffeur), 4x  SW voor het wapensysteem YPR?PRAT (die plaats biedt aan de voertuigcommandant, de boordschutter en de chauffeur) en 2x SW voor het wapensysteem YPR?CO C5 t.b.v. artilleriewaarnemers (met een bezetting van voertuigcommandant/waarnemer, de boordschut­ter en de chauffeur). Ook zijn er 12 Generieke simulatoren (GS) die plaats bieden aan twee bemanningsleden, voor gevechtssteun? en gevechtsverzorgingssteunvoertuigen op het systeem aangesloten. Deze zijn zodanig ingericht dat ze zonder aanpassing van de bedieningsomgeving te gebruiken zijn om meerdere voertuigen te simuleren, inclusief het uitgestegen optreden. De natuurgetrouwheid van de GS is afgestemd op het kunnen uitvoeren van de voor het teamoptreden essentiële procedures, m.b.t. verplaat­sen, waarnemen, commandovoering en de karakteris­tieke taken van het te simuleren voertuig.

Er zijn generieke simulatoren voor: YPRCO?1; YPRGN (Genie); YPRBDR (Battledamagerepair); YPRGWT (Gewondentransport); YPR 806 (Berging); YPRV (Vracht); Bergingstank Leopard 2 (Buffel); Brugleggende tank Leopard 1; Genietank Leopard 1; DAF YF 4442; DAF YAZ 2300; FFNNEK; Mercedes Benz (MB); Pantserbouwmachine Werklust en Doorbraakvoertuig met Viper.

De volgende opleiding en training zijn mogelijk: initiële schiettechnische functieopleiding en trai­ning Leopard 2A6 (niveau 1); schiettechnische opleiding en training van tank­bemanning van de Leopard 2A6 (niveau 2); schiettechnische opleiding en training van tank­bemanningen van de Leopard 2A6 tanks in sectie ­en pelotonsverband (niveau 3); tactische eenheidstraining van het tankpeloton, het pantserinfanteriepeloton en het pantser-anti­tankpeloton (niveau 3); tactische eenheidstraining van gemechaniseerde manoeuvre?eenheden (niveau 4). De trai­ning op ieder niveau is gebaseerd op het ‘kruip?loop-­ren-principe’, oftewel van zeer eenvoudig in ideale omstandigheden naar complex in haast onmogelijke omstan­digheden. Na afloop van deze trainingen zijn geconstateerde tekortkomingen in TACTIS opnieuw te trainen tot de tekortkomingen zijn opgeheven. De trainingsstaf heeft met een zogenaamde ‘Stealth’ optie de mogelijkheid om, onzichtbaar voor de deelnemers in een scenario, door de virtuele omgeving te verplaatsen. Bovendien kan de trainingsstaf met dit zichtmiddel met één van de richt? en waarnemingsmiddelen van een geselecteerde simulator mee kijken, zonder dat de beman­ning dit merkt.

Met het MCTC en TACTIS krijgt de KL de beschikking over twee zeer geavanceerd onderwijsleermiddelen voor de opleiding en training. Beheersing van de uitvoering van gevechtsacties in een virtuele omgeving zal de effectiviteit van de altijd noodzake­lijk blijvende training te velde alleen maar naar een hoger niveau tillen.

Leo van Westerhoven