Onlangs bestelde het Nederlandse Ministerie van Defensie vijfentwintig Bushmaster IMV’s (Infantry Mobility Vehicle) bij het Australische ADI Ltd, onderdeel van Thales. Met de ondertekening van het contract werd een van de snelste aankopen uit de geschiedenis afgerond. De snelheid geeft goed aan hoe nijpend het probleem was. De operaties in Uruzgan maakt overduidelijk dat de krijgsmacht allang niet meer alleen de vrede bewaakt, maar ook afdwingt.
Behoefte
Al in het politieke besluitvormingsproces werd duidelijk dat de missie naar Uruzgan iets anders was dan voorgaande missies. In Irak was de dreiging laag genoeg om nog met de Mercedes-Benz (MB) op pad te gaan. In Afghanistan is dit niet meer het geval. De Taliban en Al-Qaida worden gezien als geduchte tegenstanders die er niet voor schromen de strijd aan te gaan en alle middelen in te zetten om slachtoffers te maken. Ook de inzet van geïmproviseerde explosieven, de zogenaamde IED (Improvised Explosive Device) door de tegenstander, maakt de ongepantserde MB’s een groot risico voor de inzittenden. De aanwezige YPR’en en Patria’s zijn van vorige generaties en bieden een beperkte bescherming tegen deze IED’s. Het was dus zaak op zeer korte termijn een nieuw, modern gepantserd voertuig aan te schaffen dat wel een goede bescherming aan de inzittenden biedt en voor meer flexibiliteit kan zorgen dan de beschikbare voertuigen in Uruzgan. De keuze is daarbij gevallen op de Australische Bushmaster. Zelfs met gewillige medewerking van de Australische overheid – de voertuigen komen uit de productie voor het Australische leger – duurt het nog tot eind oktober voor de voertuigen de Nederlandse troepen hebben bereikt. Tot die tijd lenen de in hetzelfde operatiegebied aanwezige Canadezen ons een tiental RG-31’s.
De Bushmaster behoort tot de nieuwste generatie gepantserde wielvoertuigen. De zelfdragende romp is uit een stuk gebouwd en heeft een bodem in de vorm van een V. Het is een beproefd ontwerp dat optimaal bescherming biedt tegen mijnen. De vorm zorgt dat bij een mijndetonatie onder de romp, de drukgolf wordt weggeleid langs de schuine onderkant. De wielen steken buiten de romp, zodat ook bij een detonatie onder een wiel de drukgolf geen grip krijgt op de romp. Bij een volledig afgebouwde Bushmaster is van dit alles bijna niets meer te zien. De schuine onderkant wordt gebruikt om de wielkasten en verschillende opbergkasten, die de vorm van de romp verhullen, aan te hangen. Door deze aangehangen onderdelen te maken van dun plaatstaal, slaan ze bij een ontploffing direct van de romp en bieden zo de drukgolf een uitweg. Het is namelijk niet de ontploffing zelf, maar de ontstane drukgolf die het meeste gevaar voor de inzittenden oplevert. Die wordt voornamelijk opgevangen door de onderkant van de romp, die daardoor naar binnen vervormt, en alles wat ermee verbonden is, naar boven lanceert. Het meest voorkomende letsel ten gevolge hiervan is ernstig hoofdletsel en een gebroken nek of rug, vaak met fatale gevolgen. Tegenwoordig wordt daarom alles opgehangen aan het dak van het voertuig, ook de zogenoemde ‘crash-stoelen’ voor de inzittenden. Een compleet vijfpuntsharnas moet de persoon op de stoel houden tijdens een ontploffing en zo de kans op letsel minimaliseren. Standaard is het voertuig bestand tegen NATO 5.56 en 7.62 ball munitie en met een upgrade tegen 5.56 en 7.62 AP (pantserdoorborend) munitie.
De Bushmaster is oorspronkelijk ontwikkeld voor het Australische leger. Het uitdagende Australische landschap zorgde in de ontwikkeling voor een uitstekende terreinvaardigheid met een hoge kruissnelheid van 110 km/u. Die eigenschappen zijn uiteraard in elk terrein van toepassing. Het contract voor de levering van de Bushmaster aan Australië werd in 2002 getekend en in juni van dit jaar werden de eerste serieproductie-exemplaren overgedragen. In totaal kopen onze bondgenoten driehonderd voertuigen. Van de eerste serie van 152 in de troepentransportvariant worden er nu dus drieëntwintig rechtstreeks aan de Nederlandse troepen in Uruzgan geleverd. Twee worden naar Nederland verscheept voor opleiding en reserve. De gehele opleiding voor het bedienen en onderhoud van de Bushmaster wordt op locatie in Afghanistan gedaan. In de provincie werken de Nederlanders nauw samen met een Australische eenheid, die ook van hetzelfde type voertuig gebruik maakt. Hulp is dus altijd dichtbij.
ADI is een onderdeel van het wereldwijd opererende Thales. De Nederlandse divisie zal zorg dragen voor de ondersteuning in dit project. De levensduurondersteuning, zowel in Afghanistan als in Nederland, wordt verzorgd door het Amerikaanse Oshkosh. Thales maakt ook de op twaalf voertuigen gemonteerde SWARM (Stabilised Weapon And Reconnaissance Mount). Deze vanuit het voertuig bedienbare toren beschikt over geavanceerde optiek en warmtebeeldkijkers en een .50 machinegeweer.
De voertuigen worden in Australië verder uitgerust met een ander stuk techniek, het SOTAS M2 multimedia communicatiesysteem. Het door Thales Land & Joint Systems uit Huizen geleverde systeem maakt het mogelijk om spraak, beeld en data veilig tussen voertuigen onderling of tussen voertuigen en commandoposten uit te wisselen en is toepasbaar in vrijwel elk militair voertuig.
Nog wat technische details. Het vijftien ton zware voertuig is iets meer dan zeven meter lang, 2,5 meter breed en 2,6 meter hoog. Het biedt normaal plaats aan 10 militairen (inclusief de bestuurder en schutter) met hun volledige gevechtsuitrusting. Wij zullen niet meer dan vijf militairen in een voertuig stoppen om zo plaats te maken voor extra uitrusting. Door een brandstoftankinhoud van driehonderd liter heeft de Bushmaster een bereik van ongeveer achthonderd kilometer. De zescilinder 7,2 liter dieselmotor met turbo brengt in totaal 246 kw (330 pk) over op de vier aangedreven wielen. Niet geheel onbelangrijk is de airconditioning. Ook de aanwezigheid van 270 liter gekoeld drinkwater draagt eraan bij dat de Australiërs het voertuig een heuse “battle limousine” noemen.
Deze spoedaankoop geeft aan dat wanneer het echt moet, de aanschaf van noodzakelijk materieel heel snel kan. Neemt niet weg dat daarvoor wel de hulp van een bevriende natie nodig is. Het geeft ook aan dat de krijgsmacht niet over alle spullen beschikt om alle soorten missies onder alle omstandigheden uit te voeren.
Misschien ernstiger is de conclusie dat ten tijde van de politieke besluitvorming niet is onderkend dat we niet over de juiste uitrusting beschikten en dat daardoor een spoedaankoop nodig was. Voor hetzelfde geld was het niet gelukt en hadden onze militairen in Afghanistan nog een half jaar zonder een goed gepantserd wielvoertuig gezeten om hun taak uit te voeren.
Een heel belangrijke lesson-learned.
Leave a Reply