Op woensdag 26 oktober 2011 is op de Oranjekazerne te Schaarsbergen het Medic Symposium gehouden. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door het Pathfinder ‘Madju’ peloton van 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault) ‘7 december’. De ‘Medic Special Forces’, of te wel Medic SF, is in eerste instantie de doelgroep waar dit symposium zich op richt. Maar uit het grote aantal deelnemers blijkt niet alleen een brede belangstelling onder de doelgroep zelf te bestaan, maar ook onder kaderleden, opleiders en beleidsverantwoordelijken.
Het is niet de eerste keer dat er zo’n Medic Symposium wordt georganiseerd. In 2008 heeft de Directie Militaire Gezondheidszorg (DMG) het initiatief hier voor genomen. Het doel van dit jaar was het uitwisselen van ervaringen, of te wel ‘lessons learned’ van traumazorg onder bijzondere omstandigheden. Tijdens deze dag werden ze dan ook niet alleen op de hoogte gebracht van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van opleidingen en trainingen en materiaal. Ook is er ruim aandacht besteed aan de medic SF zelf en aan het belang van zijn werkzaamheden.
De deelnemers aan het symposium waren afkomstig uit alle delen van de Nederlandse Krijgsmacht. Zo waren er vertegenwoordigers van 11 Luchtmobiele Brigade (LMB), het Korps Commandotroepen (KCT), de special forces (SF) van het Korps Mariniers (MARSOF), Brigade Verkenning Eenheden (BVE), grondgebonden verkenningseskadrons van het Joint Intelligence, Surveillance, Target Acquisition and Reconnaisance Commando (JISTARC) en de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB) van de Koninklijke Marechaussee. Ook waren er vertegenwoordigers vanuit het Instituut Defensie Geneeskundige Opleidingen (IDGO) en de DMG. Maar ook leden van diverse Aanhouding en Ondersteuning Eenheden (AOE) en de Dienst Speciale Interventies (DSI) als overkoepelende dienst speciale eenheden bij het Nederlandse Korps landelijke politiediensten (KLPD) waren van de partij.
In 1993 is men begonnen met het geven van de opleiding Medic SF. In eerste instantie was deze opleiding alleen bedoeld voor de medics in de commandoploegen van KCT. De Medic SF is daarentegen nu ook te vinden bij de verkenningspelotons en Pathfinders van 11 LMB, BVE, grondgebonden verkenningseskadrons van het JISTARC, BSB en de MARSOF.
De Medic SF is overigens in de eerste plaats een operator met een gevechtstaak. Daarnaast heeft hij een geneeskundige neventaak, om in een tactische, vijandelijke omgeving hulp te verlenen aan zieke of gewonde collega’s. Daarbij is hij vooral specialist op het gebied van het behandelen van zogenaamde traumaletsels, zoals schotwonden en verwondingen als gevolg van explosies. Zijn medisch handelen, moet hij kunnen verrichten onder stress, in tactische omstandigheden en met beperkte middelen en uitrusting. Echter bestaat er soms nog steeds veel onduidelijkheid, zelfs bij geneeskundige personeel, over dit specialisme.
De Medic SF heeft daarentegen al vaak tijdens missies zijn nut bewezen. Door kordaat optreden en professioneel handelen van deze specialisten in onder andere Afghanistan zijn gewonde collega’s gestabiliseerd voordat zij konden worden overgedragen aan geneeskundige personeel.
Eenheden zoals het KCT, of verkenningseenheden van de LMB, zoals het Pathfinderpeloton zijn in principe altijd ver van overige steun actief. Dit vraagt ook op geneeskundig gebied specialistisch opgeleid personeel. Vanwege de bijzondere aard van hun optreden, kan men niet per definitie terugvallen op de medische afvoergroepen of hulpposten en kan het zo zijn dat men voor een langere periode op zichzelf is aangewezen. Kortom een Medic SF moet in een worst case scenario een gewonde voor 72 uur in leven kunnen houden met de beperkte middelen en uitrusting die hij bij zich heeft.
Hiermee wordt bedoeld dat hij vaak zijn medische uitrusting te voet in een rugzak, of bereden in een voertuig, mee zal moeten nemen samen met alle andere (persoonlijke) uitrusting. Vanzelfsprekend zal hij dus, voordat hij aan een opdracht begint, een keuze moeten maken welke medische uitrusting en middelen hij mee neemt. Dit in tegenstelling tot andere geneeskundige functionarissen die vaak in een andere omgeving werken waarbij zij wél de beschikking hebben over zeer uitgebreide medische uitrusting en middelen. Zoals bijvoorbeeld een compleet ingerichte luchtmobiele hulppost.
Gezien het soort opdrachten dat deze specialistische eenheden krijgen, zullen deze tactisch en voornamelijk bij nacht worden uitgevoerd. De Medic SF zal dus ook ’s nachts, zonder of met zeer weinig licht, zijn werk moeten kunnen doen.
Iedere Medic SF is verantwoordelijk voor zijn eigen uitrusting, maar ook voor de medische uitrusting van zijn overige ploegleden. Hij is tevens adviseur van zijn tactisch commandant. Tijdens de zogenaamde ‘pre-mission planning’ fase, voorafgaand aan een opdracht, zorgt de Medic SF ervoor dat de missie op medisch vlak compleet wordt voorbereidt. Onderwerpen zoals medische bijzonderheden binnen de ploeg, hygiëne preventieve geneeskunde (HPG), flora en fauna, medische evacuatie, medische uitrusting, afvoer routes, afvoer tijden, vooraf geplande gewonden nesten, worden door hem tijdens deze fase compleet uitgediept.
Om aan de Medic SF opleiding te mogen beginnen is het noodzakelijk dat de militair al de Combat Life Saver (CLS) cursus heeft gevolgd. Dit is een vijf weken durende cursus die wordt gegeven op het IDGO te Hilversum. Het KCT vormt als enige een uitzondering hierop. Bij het keurkorps van de landmacht wordt deze cursus intern gegeven.
Daarnaast is het gewenst dat de toekomstige Medic SF fysiek en mentaal sterk is en over een aantal persoonseigenschappen beschikt, zoals stressbestendigheid, improvisatievermogen, sociale en communicatieve vaardigheden. Ook is het van belang dat iemand gemotiveerd is om aan de pittige Medic SF opleiding te beginnen.
De dertien weken durende Medic SF opleiding vindt ook plaats op het IDGO. Deze opleiding bestaat uit drie blokken. Het eerste blok van drie weken bestaat voornamelijk uit theorie in ‘anatomie en fysiologie’. Deze periode is erg belangrijk aangezien hier de basis wordt gelegd voor het verdere verloop van de opleiding. In de zeven weken daarna draait alles in het tweede blok om ’traumatologie’. In deze periode krijgt men diverse complexe medische vaardigheden aangeleerd. Dit blok is zeer praktijkgericht. Daarnaast zal het de toekomstige Medic SF gedurende deze periode steeds moeilijker worden gemaakt door het toevoegen van tijdsdruk, handelen tijdens en direct na fysieke en mentale belasting, omgevingslawaai, gebrek aan daglicht, werken met volledige uitrusting en het handelen in een tactische omgeving. Het derde en laatste blok staat vervolgens in het teken van de ‘eerstelijns gezondheidszorg’. Tijdens deze laatste drie weken van de opleiding leert men om te gaan met de meest uiteenlopende klachten die men tijdens een opdracht kan tegenkomen, variërend van hoofdpijnklachten tot een blindedarm ontsteking.
Nadat men is geslaagd voor de opleiding, volgt er een volgende uitdaging. Namelijk het op peil houden en verder uitbouwen van medische kennis en vaardigheden. Er bestaan namelijk geen officiële herhalingsweken voor de Medic SF. Dit betekent dat men bij de eenheden zelf volledig verantwoordelijk is voor het op peil houden van het niveau. Dit wordt onder andere gedaan door bijvoorbeeld een aantal weken stage op een ambulance. Tijdens zo’n stage loopt de Medic SF mee met een ambulance verpleegkundige en een ambulance chauffeur. Op deze manier kan men praktische ervaring opdoen en tevens een aantal van zijn vaardigheden op peil houden. Deze stage vindt echter plaats in de burgermaatschappij. Er zal daarnaast dus ook getraind moeten worden in tactische omstandigheden, om kennis en vaardigheden op niveau te houden. Dit wordt bijvoorbeeld bij de eenheden gedaan door het op regelmatige basis terug laten komen van casustraining tijdens oefeningen en van lessen in het reguliere lesrooster. Maar ook door een aantal keren per jaar een herhalingsweek, of een zogenoemde ‘specweek’ te organiseren voor de Medics SF. Naast veel casustraining worden er tijdens zo’n week ook lessen gegeven door AMV’ers en militair artsen over allerlei soorten medische onderwerpen. Maar ook de Medics SF onderling geven lessen en beoordelen elkaar tijdens die casustrainingen. Op deze manier leren ze van elkaar en kunnen ze elkaar op een hoger niveau brengen.
Het symposium werd geopend door kolonel Kees van Eijl, Chef-staf van 11 LMB. Tijdens zijn openingswoord noemde de kolonel de Medic SF het ‘specialisme van een specialist’ en benadrukte hij hoe belangrijk het is om ervaringen met elkaar te delen en van elkaar te leren. Tijdens de eerste presentatie, door majoor-arts Soons, werd het beleid ten aanzien van de Medic SF toegelicht. Hierin werden de taken en verantwoordelijkheden afgebakend en werd nog eens benadrukt dat de Medic SF niet tot het geneeskundig personeel behoord, zoals bijvoorbeeld een Algemeen Militair Verpleegkundige (AMV). Daarentegen is hij een operator met een gevechtsfunctie, waarbij hij een afgebakende geneeskundige neventaak uitvoert en alleen mag worden ingezet voor het verlenen van zorg aan de eigen eenheid.
Hierna volgde er een presentatie van Kapitein-Ter-Zee-Arts (KTZAR staat gelijk aan de rang van kolonel) Spoelder over de NAVO-operatie Ocean Shield en het Advanced Resuscitation Team (ART), waar hij gedurende deze operatie deel van uitmaakte. Deze operatie heeft plaatsgevonden in de Golf van Aden, voor de kust van Somalië. Hij lichtte deze operatie medisch inhoudelijk toe en gaf aan met welke (on)mogelijkheden het ART te maken had.
Luitenant-kolonel-arts(R) Tan herhaalde met zijn presentatie het C-ABCD protocol en een aantal voorbehouden handelingen die de Medic SF mag uitvoeren. Het C-ABCD is gericht op dat drillmatig, in een logische geneeskundige volgorde aanleren van handelingen, zodat geneeskundig (hulp)personeel juist ook onder de zwaarst denkbare omstandigheden overeind kan blijven. Dit drillmatige handelen is één van de peilers van het hoge niveau van geneeskundige zorg wat iedereen mag verwachten van het C-ABCD protocol. Andere peilers die bijdragen aan dat hoge niveau zijn de verbeterde opleidingen en trainingen en de vele nieuwe middelen. Tevens beklemtoonde Tan dat de Medics SF toch vooral moesten meekijken bij artsen als daar de mogelijkheden voor zijn. Daarnaast gaf hij diverse voorbeelden van zijn ervaringen als militair traumachirurg in Afghanistan.
Na deze presentatie volgde er een lezing over de BSB van de Koninklijke Marechaussee. Tijdens deze lezing werd toegelicht op welke manier de BSB haar personeel medisch opleidt en traint en met welke zaken de BSB te maken krijgt gedurende operationele inzetten in binnen- en buitenland.
In de middag vonden er diverse workshops plaats. Deze werden verzorgd door het Defensie Helikopter Commando (DHC) van de Koninklijke Luchtmacht, de Koninklijke Marine en het Kennis en Trainingscentrum (KTC). Hierbij maakten de deelnemers, in kleinere groepen, kennis met de laatste technieken op het gebied van opleidingen en trainingen en werd er aandacht besteed aan het wederzijdse begrip. Veel onduidelijkheden omtrent het overdragen van een patiënt aan de medische bemanning van een helikopter zijn hierbij aanbod gekomen.
Na de workshops werden er een drietal presentaties gehouden door de Instructie Groep – Optreden Bergachtig Terrein (IG-OBT) van het KCT. Eerder dit jaar namen deze bergspecialisten deel aan een expeditie op ’s werelds koudste berg, te weten Mount McKinley in Amerikaanse staat Alaska. Op het eind van deze expeditie vond er een noodlottig ongeval plaats bij een ander team van vier personen op de top van de berg. Het is dan -20C en het waait 50 km/h. De gevoelstemperatuur komt dan veel lager uit. De betrokken operators van het KCT, samen met Amerikaanse Pararescue Jumpers (PJs), bedenken zich echter geen moment en gaan direct naar de onheilsplek om eerste hulp te verlenen. Daar constateren ze dat een vrouwelijke berggids en een klimmer niet meer in leven zijn. Aangelijnd in touwgroepen worden de overige twee slachtoffers zo snel mogelijk verplaatst naar hun High Camp. Er is daar wel beperkte medische uitrusting, maar de medische kennis en ervaring wordt geleverd door de Medics SF van het KCT en de PJs. Samen met de overige teamleden bewijzen ze van levensbelang te zijn voor de twee slachtoffers. Na de eerste onderzoeken lijkt één van hen, ondanks zijn verwondingen, stabiel te zijn. Met de ander gaat het veel minder goed. Hij is buiten bewustzijn en heeft door de val hoogstwaarschijnlijk zwaar hersenletsel opgelopen. Vanwege zijn acute ademhalingsproblemen besluiten de Medics SF en PJs een ‘coniotomie’ , een chirurgische noodoperatie te doen. Men snijdt daarbij het strottenhoofd in om met geïmproviseerd materiaal (een slangetje) alsnog zuurstof in zijn longen te krijgen. Tijdens de presentaties kwamen een aantal ‘lessons learned’ naar voren waarbij duidelijk werd dat er ook geïmproviseerd kan worden met bestaande middelen uit de persoonlijke uitrusting.
Afsluitend werd er door KTZAR Spoelder een lezing gegeven over een civiel Helikopter-Mobiel Medisch Team (MMT). Gedurende deze presentatie werd er ingegaan op de organisatie van een MMT en werd toegelicht met welke uitdagingen het MMT te maken kan krijgen. Ook werden er diverse casussen uitgelicht waarbij er verschillende lessen waren te trekken voor de aanwezige Medics SF. Ook werd ingegaan op het ‘mentale aspect’, waarbij het soms moeilijk kan zijn emoties aan de kant te zetten en over te gaan op protocollair medisch handelen.
Belangrijk aspect van dit Symposium is om op deze manier zo up-to-date mogelijk te blijven met de laatste ontwikkelingen op medisch en tactisch gebied. Maar vooral werd opnieuw bevestigd dat de Medic SF letterlijk van levensbelang is voor specialistische eenheden, ook in de toekomst.
Dutch Defence Press dankt Derek voor zijn tekst en fotobijdrage.
Videos: warning GRAPHIC
For injured combatants in Afghanistan, the quality of medical care is often the difference between life and death. That’s a decision American medics have to make almost every day. Al Jazeera’ss Clayton Swisher spent time with one combat medical team in Khandahar province and found out that the hospital a person is sent to often depends on what country that person is from:
This is a slightly different version of Part iV of the ‘For the Soldiers on the Ground’ Army Aviation series. This story focuses on the courageous efforts of the medical evacuation teams in Afghanistan. Produced and Edited by SGT. Robert A. Ham.
The choice is yours. If blood and guts are too much, the video below of this dispatch is not for you. Do not click the button if your stomach is too weak for war. This video shows an Afghan National Army (ANA) soldier stepping on an IED. The whole aftermath and medical treatment is showed in detail on this video.
Leave a Reply