Het Smart Vest, één soldier modernisation systeem voor de Benelux

“Veranderde dreigingen, gewijzigde inzetgebieden en de toenemende beschikbaarheid van technologie maken een nieuwe beschouwing van de in groepsverband te voet of uitgestegen optredende militair en zijn uitrusting noodzakelijk” aldus de kamerbrief over de voorstudiefase van het project Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem (VOSS).
Voortgekomen uit het in 1998 begonnen project Soldier Modernisation Program (SMP) richt VOSS zich op het “verbeteren van de situational awareness, de commandovoering, de mobiliteit en bescherming, de slagkracht en het voortzettingsvermogen” volgens dezelfde kamerbrief van 27 mei 2010. Voornaamst onderdeel van VOSS is de invoering van het smart vest, een modulair systeem bestaande uit onder andere een draag- en bepakkingsysteem, ballistische bescherming, een control, communications, computers, intelligence (C4I) module en bijbehorende energievoorziening. Sinds het prille begin volgt Dutch Defence Press (DDP) het project VOSS al op de voet. In dit kader werd DDP voorgelicht over de smart vest oplossing die door Sagem, onderdeel van het moederbedrijf Safran, is aangeboden.

Benelux samenwerking
Naast het smart vest omvat het project VOSS ook geïntegreerde hoofdbescherming en de E-lighter dieselgenerator. De ingebruikneming van de nieuwe, modulaire gevechtshelm is echter vertraagd tot 2016 en een driejarig contract met Fokker Aerostructures voor de verdere ontwikkeling van de E-lighter is in september 2011 getekend.
Het deelproject smart vest nadert daarentegen haar eindstadium. Na het tekenen van een samenwerkingsovereenkomst op 6 april 2011 zijn ook België en Luxemburg bij dit deelproject betrokken. De eisen die voortkomen uit het Belgian Soldier Transformation (BEST) programma en het Cooperative Modernisation Program of the Army for a Soldier System (COMPASS) van Luxemburg worden sindsdien ook meegewogen in de kandidatenvergelijking. Afgesproken is dat Nederland namens de partner landen een contract zal sluiten.
Volgens de huidige planning zal Nederland als lead customer straks 5.500 smart vests afnemen om militairen van gevechtseenheden waarbij te voet of uitgestegen wordt opgetreden, mee uit te rusten. Echter, speciale eenheden van het Korps Commandotroepen (KCT) en de Maritieme Special Operations Forces (MARSOF) van het Korps Mariniers maken hiervan geen deel uit. Op haar beurt zal België 4.500 stuks bestellen en Luxemburg enige honderden.

Intensieve beproevingen
Na eerder in de studiefase de informatie van een tiental mogelijke leveranciers in ogenschouw te hebben genomen, zijn medio 2012 onder leiding van de directie Projecten en Verwerving van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) de proefmodellen van drie bedrijven aan intensieve beproevingen bij de Infanterieschool in Amersfoort onderworpen. Deze verwervingsvoorbereidingsfase kende uiteindelijk nog een aanpassingsronde omdat, geconfronteerd met de plussen en de minnen van de testresultaten, de potentiële leveranciers Sagem, Cassidian (onderdeel van EADS) en Elbit/Thales Nederland gevraagd werd nadere aanpassingen te doen aan hun voorstellen.

Soldier modernisation
Hedentendage is elke zichzelf respecterende krijgsmacht verwikkeld in een of meerdere soldier modernisation programma’s. Opvallend is dat Sagem koploper blijkt op dit gebied. Internationaal is het als main contractor of subcontractor nauw betrokken bij diverse lopende programma’s. Vermeldenswaardig is in dit opzicht het Franse FELIN (Fantassin à Equipements et Liaisons INtegrés; in het Nederlands: geïntegreerde infanterie gevechtsuitrusting). Dit is wereldwijd het grootste soldier modernisation programma dat tot dusverre in een uitvoeringsfase is geraakt en ook nog eens combat proven is. In 2010 begon Sagem met de levering van FELIN en intussen heeft het ruim de helft van 22.588 bestelde systemen aan de Franse landmacht geleverd. Sagem is op dit moment ook een mogelijke kandidaat voor het Canadese Integrated Soldier System Programme (ISSP) waarbij het een product aanbiedt dat grote gelijkenis vertoont met het smart vest ontwerp voor de Benelux landen. Dit alles maakt volgens Patrick Curlier, vice president airland digitization, dat Sagem als geen ander weet hoe een dergelijk soldier modernisation programma te leiden: “onze ervaring draagt er aan bij dat de technische en financiële risico’s waarmee dit soort programma’s geassocieerd wordt, voor nieuwe klanten tot een minimum beperkt blijft. Natuurlijk blijft voor ons de kwaliteit van het product voorop staan waarbij Sagem er prat op gaat tot het uiterste te gaan om aan het gehele pakket van eisen te voldoen.” Curlier denkt door dit alles tevens een streepje voor te hebben op de concurrentie als het gaat om ervaring in customer support tijdens de instandhouding van dergelijke geavanceerde systemen.

Future proof
Aangezien DMO zwaar lijkt te wegen aan de kwaliteit van de verbindingseigenschappen van de handsfree personal role radio heeft Sagem gekozen om de Raytheon MicroLight DH500 handheld radio op te nemen in het smart vest. Dit is een mobile ad hoc networking (MANET), Internet Protocol (IP), multiband, software defined radio die beschikt over een geïntegreerd global positioning system (GPS) voor blue force tracking.
Volgens Curlier garandeert deze radio communicatie over grote afstand in zowel geaccidenteerd, bebost terrein als verstedelijkt gebied door een krachtige one hop link range van zender naar ontvanger. Als dit niet volstaat, is er door de MANET technologie een multi hop relay functie waarbij de transmissie doorgegeven wordt aan de uiteindelijke ontvanger via diverse individuele radio’s die elk als router optreden.
De transmissies van de MicroLight DH500 worden versleuteld volgens de Advanced Encryption Standard (AES) en deze lichtgewicht radio kan zowel spraak, beeld, data als ook video (tot 1 Mbps) verzenden. Dit gebeurt volgens internet protocollen wat de informatie-uitwisseling met andere, bestaande netwerken waarvan allerlei C4I systemen deel uit maken, vereenvoudigd. Ook zorgt het voor een relatief gemakkelijke integratie met nieuwe systemen die zich in de toekomst ongetwijfeld zullen voordoen. De IP standaard waarborgt eveneens dat data intact de ontvanger bereikt.
Met het oog op de mogelijke integratie van nieuwe sensoren zoals richtmiddelen voor klein kaliber wapens beschikt deze tactische radio van huis uit over de noodzakelijke hardware connectiviteit. Het software defined karakter zorgt er op zijn beurt voor dat nieuwe draadloze networking mogelijkheden relatief eenvoudig geïntegreerd kunnen worden doordat de software los van de hardware aangepast kan worden aan toekomstige eisen. Relevant in dit verband is het feit dat defensie het toenemende belang van network enabled capabilities onderschrijft. Een software defined radio (SDR) is een vereiste om nu en op termijn adequaat genetwerkt te kunnen optreden.

Mobiliteit versus bescherming
Overigens is het complete smart vest ontworpen met toekomstbestendigheid in het achterhoofd, aldus Curlier: “dit heeft als doel over voldoende groeipotentieel te beschikken om zo extra subcomponenten of functionaliteiten toe te kunnen voegen wanneer zich in de toekomst wellicht nieuwe, aanvullende eisen voordoen. De verwachting is immers dat dit smart vest de komende twintig jaar deel uit zal maken van de materieelinventaris van de Nederlandse krijgsmacht”.
Curlier gaf verder aan: “naast upgradeability was gebruiksvriendelijkheid eveneens een belangrijk uitgangspunt tijdens de ontwerpfase van Sagem’s smart vest”.
Voor de productie van het draag- en bepakkingsysteem is de keuze van Sagem gevallen op de NFM Group. De ontwerpfilosofie van NFM gaat uit van een optimale mix van bescherming en mobiliteit aldus Jan Ahlberg, Technical Solutions Executive van NFM. Zelf voormalig infanterist in het Zweedse en Franse leger, beaamt Ahlberg het nut en belang van vuur en beweging waarbij de enkele man zo min mogelijk gewicht dient te torsen: “NFM biedt een breed pakket aan scherfwerende bescherming en ballistische bescherming tegen vuur van klein kaliber wapens dat ontworpen is met het oog op het zoveel mogelijk handhaven van de bewegingsvrijheid”. Zo kan er steeds een keuze gemaakt worden uit diverse beschermende elementen op basis van de beschikbare informatie met betrekking tot de eigen opdracht, de terreingesteldheid en de vijand sterkte. NFM ontwikkelt en produceert overigens zelf de keramische composietplaten die als onderdeel van het smart vest ballistische bescherming moeten bieden tegen vuur van vijandelijke klein kaliber wapens.
NFM’s duurzame draag- en bepakkingsysteem is speciaal ontworpen om te voldoen aan de eisen van de Benelux landen en is vervaardigd uit brandvertragend materiaal. Als gevolg van feedback uit de in 2012 gehouden beproevingen zijn de zogeheten body mapping mogelijkheden verder uitgebreid en kunnen losse kabels netjes weggewerkt worden. Hierdoor kan het gehele scala aan patroonhouder- en opbergtassen op diverse manieren op het vest gepositioneerd worden.
Verkrijgbaar in diverse maten, beschikt het draagsysteem ook over een quick release mechanisme dat het voor groepsleden mogelijk maakt snel en eenvoudig het vest te verwijderen en vervolgens eerste hulp te geven indien iemand toch onverhoopt gewond raakt.
De bijbehorende rugzak (100 liter) en het drinkwatersysteem worden ook door NFM geleverd, evenals de luchtdoorlatende en vochtafvoerende onderkleding, het thermisch ondergoed en een modern gevechtsshirt, wat als voordeel heeft dat “de verschillende lagen beter op elkaar aansluiten. En met het oog op maximaal draagcomfort zijn zowel draag- als bepakkingssysteem zo nauwkeurig op elkaar afgestemd” aldus Ahlberg.

Smart vest configuraties
Sagem hanteert een drietal configuraties voor het smart vest als gevolg van de eisen die zijn gesteld door de Benelux landen. Deze onderverdeling is afhankelijk van de benodigde connectiviteit in de commandovoeringsketen. Waar de enkele geweerschutter alleen over een tactische radio beschikt in de light configuratie, achten Nederland, België en Luxemburg het noodzakelijk dat de groepscommandant ook een tactische handheld viewer heeft met een basis dismounted battlefield management system (DBMS) functionaliteit. Dit wordt de basic configuratie genoemd. De advanced configuratie tenslotte geeft de pelotonscommandant uitgebreide DBMS mogelijkheden doordat hij naast de handheld viewer ook over een smartphone achtige touchscreen beschikt met diverse digitale tools, bijvoorbeeld ter ondersteuning van de commandovoering en voor navigatie. Het DBMS zorgt er eveneens voor dat positiegegevens continu worden gedeeld. Wanneer externe sensoren gekoppeld worden aan de C4I module van het smart vest kunnen ook beelden gedeeld worden waardoor de toestand nog beter beoordeeld kan worden.
Patrick Curlier merkt over dit alles op: “Sagem’s DBMS maakt onder andere gebruik van het Android besturingssysteem. Dit heeft als doel bestaande en beproefde maar ook toekomstige applicaties eenvoudig te kunnen inpassen, iets wat de huidige digitale generatie zeker zal aanspreken. Het is echter ook onze ervaring dat de DBMS transformatie alleen slaagt wanneer het gebruik ervan gesteund wordt door het kader, in het bijzonder de compagnies- en bataljonscommandanten”.

E-lighter
Het gewicht van het smart vest is afhankelijk van de configuratie die gedragen wordt, de gewenste bescherming en de benodigde autonomie. Om een indruk te geven: het zwaarste ensemble (advanced configuratie, hard plate bescherming en 48 uurs autonomie) weegt circa 10 kilogram.
Sagem’s smart vest maakt van huis uit gebruik van Li-ion batterijen. In ontwikkeling zijnde alternatieven voor conventionele batterijen zoals de E-lighter kunnen echter ook geïntegreerd worden. De power management functionaliteit is specifiek met het oog hierop ontwikkeld om zo de autonomie van het smart vest en daarmee het voortzettingsvermogen van de infanterist in de nabije toekomst verder te verbeteren.
Sagem geeft aan bij behalen van het contract voor de levering van het smart vest contractueel vastgelegde offset afspraken volledig na te zullen komen. Curlier zegt hierover: “de E-lighter van Fokker Aerostructures maakt een belangrijk deel uit van onze offset strategie. Daarnaast is Sagem, sterker nog de gehele Safran groep, zeer actief in de luchtvaartindustrie. Naar ons inzicht biedt dit veel mogelijkheden voor indirecte offset, iets waarvan de Nederlandse luchtvaartindustrie zou kunnen profiteren”.

Een belangrijk aspect van het deelproject smart vest is voor DMO het zoveel mogelijk uitsluiten van technische en financiële risico’s. Volgens de kamerbrief over de studiefase van het project VOSS van 23 september 2011 is dan ook voorzien dat na de verwervingsvoorbereidingsfase eerst een pre-productieserie van 80 smart vests zal worden verworven. Partnerlanden België en Luxemburg op hun beurt zullen een zestigtal pre-productie systemen afnemen.
Ook stelt deze brief dat om het smart vest te laten aansluiten op bestaande C4I systemen specifieke software zal moeten worden ontwikkeld om zo informatie-uitwisseling mogelijk te maken tussen het smart vest en het huidige Battlefield Management System (BMS) en het New Integrated Marines Communications and Information System (NIMCIS) dat in gebruik is bij het Korps Mariniers.
Reikhalzend wordt intussen uitgekeken naar het moment waarop er een winnaar bekend zal worden gemaakt. De verwachting is dat DMO spoedig een besluit zal nemen waarna verdere onderhandelingen zullen volgen. Uiteindelijk zal dit moeten resulteren in het tekenen van een daadwerkelijk contract voor de verwerving van ruim 10.000 smart vests voor Nederland, België en Luxemburg.

Pieter Bastiaans