Kandahar, Zuid Afgahnistan, op de rand van de woestijn, 1000 meter boven NAP, Operatie Enduring Freedom (OEF), International Stabilisation and Assistence Force (ISAF), aanslagen, Taliban, opium, krijgsheren. Dat zijn de kernwoorden hier in Kandahar waar ik mij nu bevindt. Tussen 2,200 Canadese soldaten, en ongeveer 6,000 coalitie troepen waaronder Amerikanen, Britten Fransen Roemenen en Nederlanders. De Nederlanders zijn hier niet groots aanwezig, maar dat gaat veranderen en uiteindelijk gaan we hier ongeveer 10% van de populatie van dit kamp uitmaken. Nu nog voeren de aanwezige Nederlanders zogenaamde “prelimenary operations” uit. Voorbereidingen dus voor de binnenkomst van Task Force Uruzgan. Wij noemen de voorbereidende taakgroep de Deployement Task Force (DTF) en de per 1 augustus opererende taakgroep heet de TF-U.
De DTF is opgericht op 22 februari. Enkele weken daarvoor had het parlement in haar beslissende debat toestemming gegeven voor een twee jaar durende opbouw operatie in de Zuid-Afghaanse provincie Uruzgan. De eerste weken van maart zijn vervolgens, nadat de troepen waren aangewezen, gebruikt voor een integratie oefening. De staf DTF moest een aantal doelstellingen gelijktijdig realiseren zoals zichzelf formeren en trainen, het te transporteren materieel gereed stellen en voor vervoer aanleveren naast de bezoeken die begeleid moesten worden. Vervolgens werd de DTF in steeds groter wordende groepen uitgezonden. Sinds 14 maart verloopt de opbouw gestaag.
De DTF groeit onafgebroken. Eerst enkele mannen die de omstandigheden moesten maken om de staf te kunnen opvangen en dan (21 maart) de staf, die voorbereidingen gaat treffen om de grote hoeveelheid genisten en logistiek personeel (meer dan 1000 man/vrouw) op te vangen, voor te bereiden op hun taak, die taak te plannen en te laten uitvoeren. Dat is geen gewone taak. Onze opdracht is onder meer om in de plaatsjes Tarin Kowd en Deh Rawood bestaande kampen van de Amerikanen te verbeteren en te vergroten zodat de TF-U vandaar uit haar eigen opdrachten kan uitvoeren. De Provincie Uruzgan is echter helemaal niet onder controle van de coalitie-troepen. Iedere vorm van vervoer over de weg zal als een militaire operatie voorbereid en uitgevoerd moeten worden. Want een ding is zeker wij kunnen slechts plaatselijk en tijdelijk een militair overwicht creeren en de Opposing Militant Forces (OMF) nemen vaak het initiatief tot aanslagen en hinderlagen.
De weerstand komt ook niet slechts van godsdienst fanatici. De Taliban en Al Quaida willen zoveel mogelijk dat Afghanistan vrij blijft van westerse invloeden maar de andere spelers zijn de krijgsheren die als stamhoofden hier geen afstand van hun macht en geld willen doen. Macht en financiele belangen gebaseerd op de papaverteelt en de daarmee verbonden opium handel. 90% van de in de westerse wereld verhandelde opium is Afghaans. Omdat Afghanistan een hard land is om in te leven met een laag gemiddeld inkomen per hoofd van de bevolking is het niet vreemd dat een boer naar een succesvolle cashcrop grijpt. Papaver brengt vele malen meer op dan tomaten of bloemkolen. Als de papavervelden worden vernietigd zonder een alternatief te bieden, zet dat dus veel kwaad bloed bij de armste delen van de bevolking. Uit die bron van ontevredenen kunnen de OMF weer recruteren. Het is ook vrijwel zeker dat de krijgsheren de krijgers van de OMF financieel steunen. De cirkel is rond. Hoe onstabieler de omgeving hoe winstgevender dit voor de krijgsheren is en hoe ongunstiger het werkklimaat voor de westerse troepen. Dat is waar de Taliban belang bij hebben. Om die OMF invloed te verminderen en de terroristische dreiging in de gehele westerse wereld te verminderen en de opiumproductie aan te pakken is de OEF in 2001 gestart. Deze operatie is Amerikaans gedomineerd. Nu de invloed van de OMF is teruggedrongen en er veranderingen in lokale besturen zijn geforceerd is de tijd rijp geacht om de NATO te vragen hun operatie ISAF aan Afghanistan die in het noorden succesvol is gebleken ook over het zuiden uit te rollen. En dat zijn we hier aan het doen. ISAF staat voor International Stabilisation Assistance Force. Deze troepen ondersteunen de regering in Kabul en trachten door de overheids instanties in de provincies te steunen de centrale regering invloedrijker te maken tegenover de lokale krijgsheren, clans en stamhoofden. Zo wordt bijvoorbeeld de politie opgebouwd maar ook het Afgaanse nationale leger en worden verkiezingen georganiseerd.
Speciaal het uitrollen van ISAF over Uruzgan is een uitdaging omdat in deze provincie zelfs de Russen nooit zijn aangekomen. Hier bevinden zich ook zgn ” sanctuaries ” van de OMF. Gebieden waar zij alleen, het voor het zeggen hebben en waar zij opleidings kampen hebben. Het zijn gebieden waar nog de USA nog geen dominantie kan laten gelden. Deze gebieden worden overigens door de OMF ook echt verdedigd. En dat kost slachtoffers, ook aan onze zijde. Het personeel DTF heeft dan ook onlangs een zogenaamde “Ramp Ceremonie” mee gemaakt. Het is een ceremonie waarbij alle op Kandahar Airfield (KAF) aanwezige nationaliteiten zo sterk mogelijk aanwezig zijn en waar afscheid genomen wordt van een gesneuvelde militair op het moment dat zijn kist in het vliegtuig naar huis wordt gezet. Op de vliegstrip staat het transport vliegtuig klaar met de “ramp” de laadklep naar beneden. Aan weerstzijden stellen zich de troepen op. In dit geval een kleine 1000 man, in rijen van 12 dik. Een soort vaandelwacht met Honour Guard treed in. Dan komt het vtg met de kist, (Een stoffige HMMV). samen met de strijdmakkers van gesneuvelde militair. Zonder veel plichtplegingen wordt de kist, gedekt met de nationale vlag van betrokken nationaliteit door zijn pelotonsgenoten naar het vliegtuig gedragen. Vanaf het moment dat de kist van het vtg naar het vliegtuig wordt gebracht klinkt van een enkele doedelzakspeler “Amazing Grace”. Uiteraard brengen alle aanwezigen die gehele tijd de ere-groet. Vervolgens als de kist in het vliegtuig staat en de kameraden afscheid hebben genomen en weer naar buiten komen sluit de laadklep van het transporttoestel zich. Einde ceremonie. Het gaat vlot, zonder de waardigheid uit het oog te verliezen. Het is de laatste groet die de achterblijvende militairen aan hun gesneuvelde makker kunnen brengen. Iedereen beseft dat zij daarna zelf weer aan het werk moeten en daarbij ditzelfde risico lopen. Geloof me zeer indrukwekkend. Het NL detachement was daar, in maart al 4 maal, met ongeveer 130 man vertegenwoordigd.
Verblijf op KAF biedt ook de gelegenheid eens goed naar de uniformering van de partners te kijken. Het NL ISAF detachement is het enige groepje dat in een groen woodland tenue loopt. Afwijkend van de omstandigheden in Nederland is hier de temperatuur en de daarmee samenhangende fenomenen zoals stofstormen en verbrandingen van de huid door de sterkere invloed van de zonnenstraling op grote hoogte. Hiertoe zijn we ietsje anders uitgerust. Wij dragen hier groene, deels canvas, schoenen ipv de zwarte kistjes van de Noord-Duitse laagvlakte. Deze groene schoenen ventileren beter en zijn stukken lichter. Als hoofddeksel dragen we net als alle andere nationaliteiten een soort jungle hoedje. De Nederlandse variant dat wel. Onze rand is breder en slapper waardoor een golfende ietwat slordige indruk ontstaat. Ook bestaat de mogelijkheid om beide zijden van de rand middels een drukknop omhoog aan de bol van de pet vast te maken. Een soort cowboy hoed ontstaat dan. Als laatste hebben wij als enige de mogelijkheid een flap uit de pet te trekken waardoor je een nekbescherming krijgt. Bij officiele gelegenheden is bepaald dat wij van dit petje de rechter flap opklappen en de kinriem weg werken. Dat ziet er dan een beetje uit zoals de hoeden die het KNIL droeg en in de Boeren-oorlog door de boeren gedragen werden Ook het Nederlandse Papoea Korps droeg iets dergelijks. Moderne ontwikkelingen zie je hier ook in de camou-prints van de woestijn uniformen. De Roemenen hebben een grof Kahki met een poepbruin vlekken patroon, vernieuwend is dat zij als enigen de vlekken op hun laarzen laten doorlopen. De Canadezen hadden al enige tijd een gedigitaliseerd patroon. Dat ziet er qua opbouw hetzelfde uit als onze dessert en woodland patronen maar dan op- gebouwd uit kleine blokjes Alsof je een hele grove resolutie op je computer zet. De US Mountain divisie heeft dit systeem overgenomen maar loopt in een een blauw/grijze variant. De Diverse luchtmacht eenheden die hier ook aanwezig zijn hebben vaak wel een dessert kleur pak maar dan zonder vlekken patroon.Afhankelijk van hun functie lopen die personen in een zandkleurige overall of in een deelbaar pak. De oude getrouwe vechtpet zie je hier ook veel maar die biedt verreweg de minste bescherming tegen de zon.
De militairen lopen hier ondanks de temperaturen, het komt nu al boven de 30C, met de mouwen naar beneden. Overdag tegen de zon, maar ook tegen huidbeschadigingen, een wondje ontsteekt hier snel, en in de avonduren tegen zandvliegen en muskieten. In dit land is water zo schaars dat er geen behoorlijk rioleringstelsel aanwezig is. 100% van de Afghaanse bevolking lijdt hier aan diahree. Op KAF is alleen een dixie systeem. Aan deze dixies hangen altijd flaconnetjes met ontsmettende gel. Je wordt verondersteld daar, na gebruik van de dixie, je handen te ontsmetten.
Ook de eetzaal heeft enkele aparte regels. Voordat je de”dining facility” betreed moet je pet af en moet je je handen wassen. Daar is ook een soort voorhof voor gemaakt met waterpunten en zeep-reservoirs. Dan mag je via een sluis, bedoeld om vliegen tegen te houden, naar binnen. Overigens wordt er gecontroleerd of je je wapen bij je hebt. Zonder wapen geen eten. Hier mee dwing je de mensen om het wapen altijd bij zich te dragen. En dat gebeurt ook. Op KAF (kandahar air-field) loopt iedereen halfgeladen rond. Het eten wordt door een amerikaans burgerbedrijf verzorgd. Dat betekent veel koolhydraten en vetten. ‘S ochtends, ’s middags en ‘savonds kun je hamburgers en frites krijgen. Rijst, gebakken en gekookt (ook voor het ontbijt), macaroni en/of een aardappelproduct is als hoofdbestanddeel van je maaltijd mogelijk. Aangevuld met grote en dan bedoel ik Amerikaans grote hoeveelheden vlees. De Nederlanders beginnen standaard met een halve portie. Merkwaardig is wel dat alle koekjes, gebak en pannekoeken ook al ziet het er uit als bladerdeeg cakeachtig is. Voor de Britten en de Canadezen ligt er een ruime hoeveelheid wit brood gereed, smaakt zoet. Gelukkig is er een uitgebreide saladebar met hoeveelheden tonijn waar je op vakantie in Zuid-Frankrijk een fortuin voor neertelt.
Het klinkt misschien wat vreemd maar de situatie op KAF is te vergelijken met een belegerd middeleeuws kasteel. Binnen zijn we betrekkelijk veilig, maar we zijn ons ervan bewust dat er oorlog heerst buiten de poort. Buiten de poort kom je slechts als je een goede reden hebt en dan alleen met infanterie eenheden die mee rijden en in een gepanserde auto. Dat geeft aan dat, behalve door de lucht, er een beperkte vorm van freedom of movement mogelijk is.
Dat werd laatstelijk weer even duidelijk gemaakt toen midden in de nacht drie raketten op het kamp werden afgeschoten. Dat waren 107 mm raketten van Russische makelij die hier nog in grote hoeveelheden in het land rondslingeren. De OMF heeft geen officiele lanceer inrichtingen, maar…. armoe maakt vindingrijk en de Afghanen zijn erg arm!! Die raketten worden gewoon op de grond gelegd. Worden dan met een paar stenen of wat stokken in de grond voor de richting gestabiliseerd. Met een draadje en een batterij worden die dingen dan afgestoken. De raketten zijn overigens wel over de houdbaarheidsdatum heen en de voortdrijvende lading is niet erg stabiel en daarmee is de koersstabiliteit twijfelachtig geworden. Feit blijft dat de OMF in staat is die raketten binnen het kamp te laten landen. Vannuit OMF is dit een demonstratie waarbij zij laten zien dat ze er zijn en deze mogelijkheid bezitten. Voor ons een les en een onderbroken nacht. Iedreen sond weer met zijn beide benen op de grond. Alle maatregelen werden nog eens nagelopen en aangescherpt waar mogelijk. Sindsdien is er dan ook geen poging tot beschieting meer geweest
De situatie is serieus, maar we geloven nog steeds dat onze aanwezigheid hier zin heeft en dat we een taak moeten uitvoeren die iets kan brengen voor Afganistan maar ook voor Nederland en de Westerse wereld. We kunnen die taak ook uitvoeren en hebben de ijzeren wil er een succes van te maken.
Leave a Reply