Nieuw leven voor pantserinfanterie

Het gebrom van de zware dieselmotoren is als het gezoem van muggen. Soms dichtbij, meestal ver weg maar wel continue aanwezig. Het zijn de motoren van de CV90’s van Bravo-compagnie, 17 Pantserinfanteriebataljon (Painfbat) Garderegiment Fuseliers Prinses Irene (GFPI), 13 Gemechaniseerde Brigade (Mechbrig) uit het Brabantse Oirschot. Plaats van handeling is het oefendorp Marnehuizen in de Marnewaard.

De complete compagnie heeft onder dekking van heel veel rook de aanval ingezet op het dorp. Terwijl de fuseliers te voet van huis naar huis vechten, verlenen de CV90’s vanaf de randen van het dorp ondersteuning. Daarbij zijn de zware pantservoertuigen constant in beweging en betrekken ze bij toerbeurt verschillende posities. Te lang op een plek betekend uitschakeling door de met anti-tank wapens uitgeruste tegenstanders in het dorp.

Het 17e is de derde eenheid die beschikking heeft gekregen over het allernieuwste infanteriegevechtsvoertuig (IGV) van de Koninklijke landmacht. De twee pantserinfanteriebataljons van de 43 Mechbrig, te weten 44- en 45 Painfbat uit Havelte gingen de Brabanders voor. Als laatste zal de zustereenheid van het 17e, de Limburge Jagers van 42 Painfbat overstappen op dit geavanceerde stuk techniek. De Nederlandse krijgsmacht zal uiteindelijk kunnen beschikken over 193 Combat Vehicle 90’s van de Zweeds/Britse firma BAE Systems Hägglunds (BSH).

Lessons Learned

Luitenant-kolonel Henk de Boer is sinds september 2010 commandant van 17 Painfbat GFPI. Met het instromen van de CV90 bij zijn eenheid in januari 2011 is het omwapenen van de YPR765 naar de CV90 zijn hoofdtaak. “Tot februari 2012 is iedereen geschoold. We werken op naar de operationele gereedstelling CV90 medio 2013. Begin 2013 moeten we kunnen optreden op niveau 4. In november van dit jaar gaan we naar het Duitse oefenterrein Guz-Altmark voor een brigade geleide oefening”, verteld de overste. “We werken de compagnieën gefaseerd op en we delen onze ervaringen vanaf dag één al in interne lessons learned. Dit geldt zowel voor de CV90 als ook voor het Battlefield Management System (BMS). We experimenteren ook. Daarbij volgen we het handboek en kijken hoe dat uitpakt.

De pelotonscommandanten komen daarna met verbeterpunten vanuit de gebruiker. Als het echte verbeteringen zijn wordt het handboek aangepast”, gaat De Boer verder. “Innovatie blijft een belangrijke component, naast de personele component. We verwachten wel dat de CV90 door de jaren heen updates zal krijgen. 42 BLJ zal al verbeterde voertuigen krijgen door onze ervaringen.”

Het aanpassen van de voertuigen en de software is een continue proces. Elk voertuig is al beter dan de vorige dat afgeleverd is. Het ligt ook in de verwachtingen dat de voertuigen van 43 Mechbrig een retrofit zullen krijgen in software en/of hardware, zodat uiteindelijk alle voertuigen een zelfde stand zullen hebben. Als voorbeeld noemt de overste de commandouitvoering vanuit de CV90, de zogenaamde PRCO-versie. Achterin dit voertuig is plaats voor vier stafleden. “Deze versie zal beter ingericht moeten worden. We kunnen er nu nog niet goed in vechten en er moet een betere stroomvoorziening komen. Ook hebben we nu veel meer informatie dan vroeger en die willen we niet meer delen in hardcopy met onze eenheden, zoals bijvoorbeeld op stafkaarten. Dit jaar gaan we verder experimenteren door te kijken of we tablets kunnen gebruiken. We moeten blijven innoveren”, concludeert overste De Boer.

CV9035NL

Met de komst van de CV90 beschikt de landmacht over een van de meest geavanceerde gevechtsvoertuigen die er op dit ogenblik zijn. Ze vervangen de verouderde YPR-765 serie rupsvoertuigen die inmiddels al meer dan dertig jaar dienst doen bij de pantserinfanterie.
Deze vervanging is een gigantische stap voorwaarts. Diverse stafleden van het 17e weten te melden dat onze CV90’s meer techniek in huis hebben dan de AH-64D ‘Apache’ gevechtshelikopters van de Koninklijke Luchtmacht (KLu).

De Nederlandse variant heeft diverse onderscheidende aanpassingen die bijvoorbeeld andere landen niet hebben. Voor de geoefende toeschouwer is het verhoogde passagierscompartiment een belangrijke aanwijzing. Deze is 10 centimeter hoger dan die van andere gebruikers. Niet verwonderlijk aangezien wij tot de langste mensen op deze aarde behoren. De Bushmaster 35mm kanon is een andere duidelijk zichtbare aanpassing die uniek is voor de Nederlandse variant. Het is een uiterst geavanceerd kanon dat diverse soorten munitie kan afschieten. De schutter kan speciale munitie kiezen die automatisch wordt geprogrammeerd om bijvoorbeeld enkele meters voor een doel tot ontploffing te komen. Op het uiteinde van de loop zit een automatische programmeereenheid die gekoppeld is aan de vuurleidingscomputer.

Net voordat de granaat de loop verlaat wordt de timing ingesteld om op het juiste moment tot ontploffing komen om het maximale effect op het doel te hebben. Een salvo van drie schoten kan zo worden geprogrammeerd dat een hele colonne op diverse afstanden kan worden aangegrepen. Er kan zelfs worden aangegeven of de colonne in de diepte of in de breedte beweegt en hoe die automatisch moet worden aangegrepen. Het kanon is gestabiliseerd en kan rijdend tot 50km/u doelen vast houden en bevuren. De schutter beschikt over diverse richtmiddelen, waaronder warmtebeeld.
De voertuigcommandant, die nu permanent onderdeel is van de voertuigbemanning maar daarover later meer, beschikt eveneens over eigen observatiemiddelen die onafhankelijk van die van de schutter kunnen worden bedient. Hiermee ontstaat wat wordt genoemd een zogenoemde hunter-killer capaciteit. De schutter valt doelen aan en de commandant speurt ondertussen naar andere doelen en dreigingen. Met een druk op de knop zet de commandant de richtmiddelen van de schutter en het kanon op een nieuw doel waarna hij zelf op zoek kan gaan naar weer nieuwe doelen.

De infanteristen achterin hebben de beschikking over een eigen monitor. Daarop kunnen zij meekijken met de schutter of commandant of kijken naar de beelden van een van de vijf camera’s aan de buitenkant van het voertuig. Ook kunnen zij op de monitor gebruik maken van het Nederlandse Battlefield Management System (BMS) dat in gebruik is. Op deze manier kunnen zij in real-time een beeld krijgen van wat er zich buiten het voertuig afspeelt. Via BMS krijgen alle infanteristen een duidelijk plaatje van het operatiegebied en hun eigen opdracht.
Alles in de CV90 is er op gericht de bemanning in leven te houden. Op uitzending zullen de voertuigen worden voorzien van een extra ballistisch beschermingspakket dat de inzittenden extra beschermd tegen vijandelijk artillerievuur en anti-tank munitie.

Bescherming

Om bermbommen en mijnen te kunnen overleven mag er geen enkel contact zijn met de bodem van het voertuig. De schokgolven van de explosie worden op die manier niet overgedragen van de bodem, die de grootste klap opvangt, naar de bemanning. De speciale stoelen voor de infanteristen zijn zelfs voorzien van lussen voor de voeten van de infanterist tegenover. De chauffeur heeft een speciale zwevende stoel die meer lijkt op een soort hangmat. De ideale slaapplaats volgens een aantal bemanningsleden. Het dragen van de veiligheidsriemen in het voertuig is verplicht. De Denen hebben daar goede ervaringen mee opgedaan met hun versie van de CV90 in Afghanistan. Daarbij zijn geen zwaargewonden of doden gevallen onder de militairen die alle veiligheidsmaatregelen hadden gebruikt.
De CV90 is het eerste voertuig bij de landmacht dat een automatisch laser-waarschuwingssysteem heeft. Als een voertuig wordt aangestraald wordt de bemanning gewaarschuwd, maar het voertuig kan ook geheel autonoom actie ondersteunen om effectief vijandelijk vuur te voorkomen.

Optreden

De komst van de CV90 bij de pantserinfanterie heeft er voor gezorgd dat er radicale wijzigingen moeten worden gemaakt in de manier van optreden. Het vuurleidingssysteem en het kanon kunnen niet alleen van verder weg ook een groter aantal doelen met meer precisie aangrijpen. Maar ook de pure power van de CV90 brengt meer mogelijkheden. Het voertuig is niet alleen veel sneller dan de oude YPR765, het is ook veel wendbaarder

De complexiteit en mogelijkheden van de CV90 wapensystemen zorgt voor een opvallende wijziging in de bemanning. De YPR765 had twee vaste bemanningsleden, de chauffeur en de schutter. De voertuigcommandant was tevens de groepscommandant van de infanteristen en steeg altijd mee uit. Nu met de CV90 blijft de voertuigcommandant met de schutter en chauffeur altijd op het voertuig. Dat betekent dat er nu een extra groepscommandant is voor de infanterie. Voor fuselier-1 Rob Nouwen heeft dat alleen maar voordelen. De CLS’er (Combat Life Saver) en Schutter Licht van de Bravo-compagnie is er duidelijk over: “Nu de groepscommandant alleen met het uitgestegen deel mee gaat zijn er veel minder misverstanden. De infanteristen zijn nu gewoon een groep en zijn continue bij elkaar.” Ook de CV90 valt bij Rob in goede aarde. “De CV90 is gewoon veel beter en kan veel meer. Door de techniek en BMS weet je wie en wat waar is als je de bak verlaat.”

Met zijn drie jaar dienst is Rob een relatieve nieuwkomer bij 17 Painfbat GFPI, maar ook sergeant-1 Martijn de Hond, met vijf uitzendingen naar Bosnië, Irak en Afghanistan op zijn naam, is het over de CV90 met hem eens. “Als voertuigcommandant heb ik veel meer inbreng. De gescheiden waarneming tussen schutter en commandant geeft ons een echte hunter/killer capaciteit. Door steeds van positie te verplaatsen, het zogenaamde ‘zagen’ waarbij twee bakken steeds wisselen tussen vier posities, kunnen we veel effectiever optreden.” Over de techniek is hij ook zeer te spreken. “Het VIS (voertuiginformatiesysteem) geeft ons alle informatie die we willen hebben.”

Ook stafofficier operatiën 17 Painfbat, kapitein Marcel Kerstens is vol lof over de nieuwste aanwinst. “De CV90 heeft meer techniek dan een Apache. Het voertuig is zo complex dat er een vaste bemanning op moet om alles uit het voertuig te halen. Een voertuigcommandant moet wel precies weten wat het uitgestegen deel inhoudt. Dus hij zal moeten beginnen als commandant van het uitgestegen deel voor hij voertuigcommandant kan worden.”

Door het toevoegen van het derde vaste bemanningslid, waarover nog een definitief besluit moet worden genomen, moet de hele organisatie van de pelotons worden omgegooid. In feite komen er vier extra militairen bij, namelijk de vaste voertuigcommandanten. De pelotonscommandant is tevens voertuigcommandant en commandant van het voertuigdeel. Zijn plaatsvervanger is commandant van het uitgestegen deel van het peloton. Afhankelijk van de opdracht kan het uitgestegen deel van het peloton in drie of in vier groepen optreden. Voor een gedetailleerde beschrijving van de diverse mogelijkheden van optreden is dit artikel in Infanterie, het blad van de Vereniging Infanterie Officieren aan te bevelen.

De CV9035NL biedt de pantserinfanterie in het bijzonder en de landmacht in het algemeen ongekende nieuwe mogelijkheden van optreden. Dit moderne voertuig zorgt er voor dat Nederland mee kan doen in de top als het gaat om landoptreden. Maar er is nog een lange leerweg te gaan. Maar met enthousiaste militairen zal ook deze klus geklaard worden.

Gerard van Oosbree